Mit eschatologiczny u Platona. Wprowadzenie

Janusz Lewandowicz

Abstrakt

Artykuł w swej treści jest przypomnieniem głęboko zakorzenionych w kulturze Zachodu idei dotyczących eschatologii, które zostały wprowadzone do tradycji myśli europejskiej poprzez twórczość Platona. Obejmują one problemy związane z sądem pośmiertnym i retrybucją za czyny dokonane za życia, z reinkarnacją i preegzystencją. Uwzględniając główne idee antropologiczne zawarte w pismach Platona autor przedstawia te treści, które odnoszą się w nich do celu życia ludzkiego i losów człowieka po śmierci. W ramach tych ostatnich omawia zagadnienia związane z sądem - sędziowie i miejsce sądu, wyrok i miejsce przeznaczenia: Tartar i niebo, następnie zasadę retrybucji, wielkość i czas trwania kary, reinkarnację i powrót do nowego życia na ziemi, możliwość wpływania przez swoje postępowanie za życia na swe przeznaczenie po śmierci. Wreszcie po omówieniu obrazów mitologicznych została przedstawiona zasada oceny ich przydatności dla ukazania eschatologii człowieka. Opiera się ona na uwzględnieniu relacji między literackim mitem a wypływającą z niego nauką. Istotną dla zrozumienia tej relacji jest świadomość, że mit ma wymiar symboliczny, ponieważ nie może wyrazić całej prawdy. Zgodnie z określeniem podanym przez Apollodora jest on opowiadaniem zmyślonym obrazującym prawdę. Jako takie służy możliwie szerokiemu ukazaniu odbiorcy o prostym umyśle tego, do czego filozof dochodzi w abstrakcyjnym rozumowaniu, a tym samym pozwala przejść od tego, co jest w punkcie wyjścia obrazem zmysłowym do rzeczywistości niepostrzegalnej zmysłami.