Saint Mary as a Hetman Based on the Akathist Hymn
Józef Grzywaczewski
Faculty of Theology, Cardinal Stefan Wyszyński University , Polandhttps://orcid.org/0000-0003-4464-5145
Abstract
In the introductory strophe to the hymn Acathistos there is an invocation tȇ hypermachȏ stratȇgȏ addressed to Mary. The word stratȇgós means: great army commander (general); grammatically it is masculinum. There was no female form of this word because women have been never charged by such a function. Female form was created by the article ȇ in Dative (tȇ). It must have sounded naturally or seriously; otherwise, the author would not have introduced it into this religious hymn destined to be sung in the church. Even, if this invocation was introduced during the siege of Constantinople in 626, it corresponds to the text of the hymn: there are other titles expressing the conviction that Mary is not only full of grace, but also full of power. She can help people not only in their spiritual difficulties, but also in a danger in their contemporary lives. Such a conviction was based on the two fragments of the Bible (Gen 3: 14 and Rev 12: 1-18). Those fragments were referred by the theologians of the patristic time to the Church and to Mary as well. The inhabitants of Constantinople prayed Mary for protection against the Persian aggression; and the Persian army left the district of the capital without having attacked it.
Keywords:
Acathistos, Mary, Constantinople, defense, victoryReferences
Andreas Caesariensis, Commentarii in Apocalypsin, w: Studien zur Geschichte des griechischen Apokalypse-Textes, ed. J. Schmidt, Münchener Theologische Studien 1, München 1955, s. 1-268.
Augustinus, Sermones, PL 38/39.
Caesarius Arelatensis, Expositio in Apocalypsin, w: Caesarii Arelatensis opera omnia, t. 2, ed. G. Morin, Mardessous 1942, s. 210-277, tł. A. Strzelecka, Cezary z Arles, Wykład Objawienia św. Jana, w: Cezary z Arles, Pisma dogmatyczne i egzegetyczne, POK 29, Poznań 2004, s. 93-191.
Cyrillus Hierosolymitanus, Catecheses ad illuminandos, PG 33, 725-770, tł. W. Kania, Cyryl Jerozolimski, Katechezy, PSP 9, Warszawa 1973.
Ephraem Syrus, De Sanctissimae Dei Genitricis Virginis Mariae laudibus, w: S. Patris Ephraem Syri Opera omnia, t. 3, ed. J. Assemanus, Romae 1746, s. 575-577, tł. W. Kania, Św. Efrem Syryjczyk, Ku chwale Bożej Rodzicielki Dziewicy Maryi, w: Teksty o Matce Bożej. Ojcowie Kościoła Greccy i Syryjscy, t. 1, Niepokalanów 1981, s. 69-72.
Epiphanius, Panarion, PG 42, 9-886.
Germanus Constantinopolitanus, Orationes, PG 98, 221-381.
Hilarius Pictaviensis, De Trinitate, ed. J. Doignon et al., SCh 443, 448, 462, Paris 1999‐2001, tł. E. Stanula, Św. Hilary z Poitiers, O Trójcy Świętej, PSP 69, Warszawa 2005.
Hymnos Acathistos, w: G.G. Meersseman, Der Hymnos Akathistos im Abendland, Freiburg 1958, s. 100-127 (tekst grecki i łaciński, wydanie krytyczne), tł. L.M. Peltomaa, The Image of the Virgin Mary in the Akathistos Hymn, Leiden – Boston – Köln 2001 (tekst grecki, s. 2-20); E. Toniolo, Akathistos. Inno alla Madre di Dio. Edizione metrica. Mistagogia, Commento al testo, Roma 2017, s. 54-77 (tekst grecki w układzie metrycznym, wydanie krytyczne); C.A. Trypanis, Fourteen Early Byzantine Cantica, Wiener Byzantinische Studien 5, Wien 1968, s. 17-39 (tekst grecki i angielski, wydanie krytyczne); M. Bednarz, w: Antologia patrystyczna, red. A. Bober, Kraków 1965, s. 516-530; W. Kania, Teksty o Matce Bożej. Ojcowie Kościoła greccy i łacińscy, Niepokalanów 1981, s. 265-282; Akatyst ku czci Bogurodzicy, red. W. Klinger, Opole 2017.
Irenaeus Lugdunensis, Adversus haereses, ed. A. Rousseau et al., SCh 263, 264, 293, 294, 210, 211, 100*, 100**, 152, 153 , Paris 1965-1982.
Methodius Olympius, Convivium decem virginum, PG 18, 27-220, tł. S. Kalinkowski, Św. Metody z Olimpu, Uczta, PSP 24, Warszawa 1980.
Quotvultdeus, De symbolo, ed. R. Braun, CCL 60, Turnhout 1976.
Victorinus Petaviensus, Scholia in Apocalypsin beati Joannis, PL 5, 317-544.
Sophronius Hierosolymitanus, Homilia in annuntiationem, PG 87, 3217-3288, tł. W. Kania, Św. Sofroniusz, Mowa na Zwiastowanie Bogarodzicy, w: Teksty o Matce Bożej. Ojcowie Kościoła Greccy i Syryjscy, t. 1, Niepokalanów 1981, s. 117-142.
Tertullianus, De carne Christi, PL 2, 751-789, tł. W. Eborowicz, Tertulian, O Ciele Chrystusa, w: Teksty o Matce Bożej. Ojcowie Kościoła Łacińscy, red. W. Kania, Niepokalanów 1981, s. 17-27.
Bartosik G., Próba interpretacji tytułu „Obrończyni wiary”, w: Matka Boża Murkowa Obrończyni Wiary. Ku głębszemu rozumieniu tytułu, red. W. Siwak – W. Janiga, Krosno – Przemyśl 2011, s. 15-40.
Gambero L., Mary and the Fathers of the Church, tł. Th. Buffer, San Francisco 1999.
Gołgowski T., Hagia Sophia, EK VI 473-474.
Giertych J., Tysiąc lat historii polskiego narodu, t. 1, Londyn 1986.
Halecki O., Histoire de Pologne, New York – Montréal 1945.
Haussing H.W., Historia kultury bizantyjskiej, tł. T. Zabłudowski, Warszawa 1969.
Jasiewicz A., Interpretacja „Komentarza do Apokalipsy” Andrzeja z Cezarei, „Biblistica et Patristica Thoruniensia” 5 (2012) s. 170-178. (Crossref)
Jounel P., Le culte des saints, w: L’Église en prière, red. A.G. Martimort, Tournai 1961, s. 766-785.
Kochaniewicz B., Wpływ zwycięstwa pod Lepanto na Liturgię Kościoła zachodniego, „Salvatoris Mater” 5/1 (2003) s. 206-219.
Morrisson C., La continuité de l’Empire Romain en Orient, w: Le monde byzantin, t. 1, red. C. Morrison, Paris 2004, s. 3-48.
Nikolaou Th., Akathistos Hymnos, w: Marienlexikon, red. R. Bäumer – L. Scheffczyk, Regensburg 1988.
Nowak T., Obrona klasztoru jasnogórskiego w 1655 roku, w: Polska w okresie drugiej wojny północnej 1655-1660, t. 2, red. K. Lepszy, Warszawa 1957, s. 181-229.
Płatowska-Sapetowa I., Królowa Korony Polskiej. Od ślubów lwowskich Jana Kazimierza do kard. Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2006.
Rechowicz M., O genezie ślubów lwowskich Jana Kazimierza, „Studia Lubaczowiensia” 1 (1983) s. 9-18.
Starowieyski M., Maria-Eva in traditione Antiochena, Alexandrina et Palestiniensi, Roma 1972.
Tomziński T., Jasnogórska Maryja w życiu i służbie ks. kard. Stefana Wyszyńskiego, Prymasa Polski, „Studia Claromonatana” 2 (1981) s. 5-45.
Towarek P., „Akathistos” ku czci Bogurodzicy; historia, autorstwo i teologia dzieła, „Studia Elbląskie” 12 (2011) s. 101-111.
Wellesz E., Historia muzyki i hymnografii bizantyjskiej, tł. M. Kaziński, Kraków 2006.
Wojtczak A., Symboliczne inwokacje Litanii loretańskiej. Historia, teologia, kult, Poznań 2016.
Wygralak P., Pastoralne przesłanie komentarza św. Cezarego z Arles do Apokalipsy, „Vox Patrum” 67 (2017) s. 716-726. (Crossref)
Faculty of Theology, Cardinal Stefan Wyszyński University https://orcid.org/0000-0003-4464-5145
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Papers published in Vox Patrum are covered by the Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) licence. Authors and users can use published works licensed under the CC-BY-ND since 2018. For earlier publications, copyrights are available under fair use rights in accordance with the Act of February 4, 1994 on copyrights and related rights.
