Główne teorie socjologii religii oraz scenariusze przemian religijności młodzieży
Ondrej Štefaňak
Uniwersytet Konstantyna Filozofa w Nitrze , SłowacjaAbstrakt
Autor na podstawie literatury z zakresu socjologii religii, ale częściowo również z zakresu socjologii ogólnej najpierw krótko przedstawia główne teorie naukowe w socjologii religii – takie jak teorię sekularyzacji, teorię indywidualizacji, teorię pluralizacji, teorię rynku religijnego, teorię desekularyzacji. W nawiązaniu do tych paradygmatów w kolejnych częściach artykułu nieco szerzej omawia główne scenariusze przemian religijności młodzieży (powołując się przede wszystkim na prace jednego z nestorów socjologii religii Janusza Mariańskiego) – od modelu postępującej sekularyzacji młodzieży, po model stabilizacji lub nawet rewitalizacji religijności młodzieży. Wszystkie omawiane teorie socjologii religii oraz scenariusze przemian religijności młodzieży obejmują część prawdy empirycznej. Równocześnie można stwierdzić, iż w zależności od konkretnych społeczeństw w chwili obecnej niektóre zyskują więcej na wiarygodności niż inne.
Słowa kluczowe:
młodzież, religijność, scenariusze przemian, teorie naukoweBibliografia
Babbie E. (2004), Badania społeczne w praktyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Barker E. (2007), Jeszcze więcej różnorodności doświadczeń i pluralizmu religijnego we współczesnej Europie, in: Religia i religijność w warunkach globalizacji, red. M. Libiszowska-Żółtkowska, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków.
Berger P. L. (1999), The Desecularization of the World. A Global Overview, in: The Desecularization of the World. Resurgent Religion and World Politics, red. P. L. Berger, Grand Rapids, Washington, s. 1-18.
Berger P. L. (2005), Alternatywne nowoczesności. Euroświeckość i amerykańska religia, „Fakt”, nr 220, s. 5-7.
Casanova J. (2005), Religie publiczne w nowoczesnym świecie, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków.
Davie G. (2004), Od obowiązku do konsumpcji: modele religijności w Europie Północnej na początku XXI w., „Wokół Współczesności”, nr 2, s. 14-30.
Hervieu-Léger D. (1999), Religia jako pamięć, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków.
Kaufmann F. X. (2003), Religia i nowoczesność, W: Socjologia religii. Antologia tekstów, red. W. Piwowarski, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków, s. 361-382.
Luckmann Th. (1996), Niewidzialna religia. Problem religii we współczesnym społeczeństwie, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków.
Mariański J. (2006), Sekularyzacja i desekularyzacja w nowoczesnym świecie, Wydawnictwo KUL, Lublin.
Mariański J. (2008), Emigracja z Kościoła. Religijność młodzieży polskiej w warunkach zmian społecznych, Wydawnictwo KUL, Lublin.
Mariański J. (2011), Europa bez Boga: między sekularyzmem a nową ewangelizacją, „Przegląd Uniwersytecki”, nr 6, s. 6-11.
Norris P., Inglehart R. (2006), Sacrum i profanum. Religia i polityka na świecie, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków.
Rembierz M. (2017), Uczenie się pluralizmu i kształtowanie tożsamości religijnej w kontekście kulturowych i światopoglądowych odmienności – między tradycyjnym zróżnicowaniem a współczesnym pluralizmem, „Politeja”, nr 1, s. 191-237.
Świątkiewicz W. (2010), Między sekularyzacją i deprywatyzacją : socjologiczne refleksje wokół polskiej religijności w kontekście europejskim, Wydawnictwo Uniwersytetu Ślaskiego, Katowice.
Turner J. H. (2005), Struktura teorii socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Uniwersytet Konstantyna Filozofa w Nitrze
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
