Rytuał modlitwy na Światowych Dniach Młodzieży, Kraków 2016. Perspektywa socjologii wizualnej
Mariola Kowalczyk
Abstrakt
Artykuł przedstawia ujęcie zagadnienia rytuału religijnego z perspektywy socjologii wizualnej. W tym celu przyjrzano się ubiegłorocznym Światowym Dniom Młodzieży w Krakowie by w oparciu o to wydarzenie przeprowadzić analizę rytuału modlitwy. W badaniach tego fenomenu przyjęto perspektywę wizualną, ze szczególnym naciskiem na analizę fotografii. Obrazy będące podstawą badań (załączone do niniejszego tekstu) pozyskaliśmy w trakcie bezpośredniego uczestnictwa w wydarzeniu. W oparciu o zamieszczone tutaj fotografie staraliśmy się opisać ukryte, subiektywne stany przeżyć religijnych uczestników spotkania papieskiego. Selekcjonując fotografię zastosowaliśmy zasadę polegającą na wyodrębnieniu zdjęć, które są istotne w kontekście obranego tematu i celu badawczego pracy. Sprawą drugorzędną stała selekcja związana z estetyką i jakością zdjęcia. Metodologia w przypadku badań dotyczących socjologii wizualnej, nie należy do jednoznacznie określonych, co sprawia, że wszystkie prace wybierające to podejście badawcze, można uznać za nowatorskie. Analizując fotografie skupiliśmy się na semiologicznym wymiarze interpretacyjnym, a następnie zestawiliśmy go z analizą dyskursywną. Należy dodać, że zamieszczone tutaj zdjęcia są doskonałym źródłem nie tylko naukowej analizy, ale i „twardym” dokumentem, potwierdzającym kondycję religijności uczestników wydarzenia, jakim były XXXI ŚDM w Polsce, odbywające się w drugiej dekadzie XXI wieku.
Słowa kluczowe:
ŚDM, rytuał modlitwy, socjologia religii, socjologia wizualna, fotografiaBibliografia
Collier Jr J., Collier M. (2012), Zasady badań wizualnych, w: Fotospołeczeństwo. Antologia tekstów z socjologii wizualnej, red. P. Sztompka, M. Bogunia-Borowska, Wydawnictwo ZNAK, Kraków.
Donghi A.(1999), Gesty i słowa, Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, Kraków.
Drozdowski R., Frąckowiak M., Krajewski M., Rogowski Ł. (2012), Narzędziownia. Jak badaliśmy (niewidzialne) miasto, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa.
Emmison M., Smith P. (2012), Trendy w badaniach wizualnych przegląd koncepcji,. w: Fotospołeczeństwo. Antologia tekstów z socjologii wizualnej, red. P. Sztompka, M. Bogunia-Borowska, Wydawnictwo ZNAK, Kraków.
Forstner D. (1990), Świat symboliki chrześcijańskiej, Instytut wydawniczy PAX, Warszawa
Jeziorski I. (2011), Wprowadzenie do antropologii i socjologii wizualnej, ATH, Bielsko-Biała.
Jeziorski I. (2013), Krawędzie doświadczenia. Studium z antropologii wizualnej i sensorycznej, ATH, Bielsko-Biała.
Krajewski M. (2014), Fotografia w badaniach socjologicznych: Informacja, Facylitacja i Dospołecznienie, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Niedźwiecki W. (2003), Mały słownik liturgiczny, Toruńskie Wydawnictwo Diecezjalne, Toruń.
Nowacki R., Haśkiewicz U., Sztandera G. (2010), Rytuał domowy, Duszpasterstwo Rolników, Włocławek.
Olechnicki K. (2003), Antropologia obrazu. Fotografia jako metoda, przedmiot i medium nauk społecznych, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Pink S., (2009), Etnografia wizualna. Obrazy, media i przedstawienie w badaniach, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Ratzinger J (2002), Duch liturgii. Chrystianitas, Poznań.
Ratzinger J. (2006), Święto wiary, o teologii mszy świętej, SALWATOR, Kraków.
Rose G. (2010), Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością, PWN, Warszawa.
Sztompka P. (2005), Socjologia wizualna. Fotografia jako metoda badawcza, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
