Słupy i totemy. Australijskie konstrukcje sakralne

Andrzej SZYJEWSKI

Zakład Fenomenologii i Antropologii Religii, Instytut Religioznawstwa, Wydział Filozoficzny, Uniwersytet Jagielloński, ul. Grodzka 52, 31-044 Kraków , Polska

Abstrakt

Celem artykułu jest zbadanie kompleksu znaczeń słupów obrzędowych w systemach religijnych Aborygenów australijskich. Szczególne miejsce słupów w ich obrębie związane jest z ich rolą organizatorów przestrzeni sakralnej i podziałów społecznych. Zarazem słupy są identyfikowane z istotą przodka – założyciela obrzędów, zwłaszcza zaś z jego mocą przekształcania rzeczywistości, a określane są jako kręgosłup przodka bądź jego kości, penis czy głowa. Za pośrednictwem słupów przodkowie zmuszają uczestników do poddania się rygorom inicjacji i przekazują otoczeniu płodną moc regenerującą. Poprzez symbolikę Tęczowego Węża słupy odnoszone są do konstrukcji świata i kojarzone z dominującymi formacjami gwiezdnymi, zwłaszcza z Drogą Mleczną i Krzyżem Południa. Uznawane są zworniki łączące tradycje mityczne, pieśni i działania obrzędowe ze strukturą kosmosu i społeczeństwa w obrębie idei Śnienia.

Słowa kluczowe:

Aborygeni australijscy, totemizm, parafernalia religijne, Tęczowy Wąż, symbolika