Interpretation of Scriptural Texts in 11QMelchizedek and Its Theological Implications
Andrzej Paweł Cekiera
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-5770-4602
Abstrakt
Manuskrypt 11Q13 należy do peszerowej twórczości wspólnoty z Qumran i służy następującym celom: Po pierwsze, ukazuje szeroką perspektywę teologiczną niektórych ważnych koncepcji, rozpowszechnionych wśród członków yaḥad - grupy powstałej pod kierunkiem Nauczyciela Sprawiedliwości. Te koncepcje to: czasy eschatologiczne, dualizm i determinizm. Po drugie, odsłania specyficzną metodę interpretacji autorytatywnych pism świętych, która doprowadziła do powstania wyżej wymienionych koncepcji. Melchizedek jawi się jako ten, który wymierza sprawiedliwość na rzecz qumrańskiej wspólnoty - „synów światłości”, która była pośród przewrotnego pokolenia „synów ciemności”. Tożsamość Melchizedeka pozostaje jednak enigmatyczna. Opierając się na częściowo zrekonstruowanej II kolumnie rękopisu 11Q13, artykuł jest próbą rozwiązania trudności, która dotyczy pochodzenia i statusu tej głównej postaci.
Słowa kluczowe:
11QMelch (11Q13), Melchizedek, Qumran, peszerBibliografia
Abegg, M.G., Qumran Non-biblical Manuscripts (module Accordance: Qumran Text and Grammatical Tags, version 4.5, 2019).
Aschim, A., “The Genre of 11QMelchizedek”, Qumran between the Old and New Testaments (red. H.F. Cryer ̶ L.T. Thompson) (JSOTSup 290; Sheffield: Sheffield Academic Press 1998) 17–31.
Berrin, S.L., “Pesharim”, Encyclopedia of the Dead Sea Scrolls (ed. L.H. Schiffman – J.C. Vander- Kam) (Oxford: Clarendon 2000) II, 644-647.
Berrin, S.L., “Qumran Pesharim,” Biblical Interpretations at Qumran (ed. M. Henze) (Grand Rapids, MI: Eerdmans 2005) 110–133.
Bockmuehl, M., “The Dead Sea Scrolls and the Origins of Biblical Commentary”, Proceedings of the Ninth International Symposium of the Orion Center for the Study of the Dead Sea Scrolls and Associated Literature, Jointly Sponsored by the Hebrew University Center for the Study of Christianity, 11–13 January, 2004 (red. R.A. Clements - D.R. Schwartz) (Leiden: Brill 2009) 3–29.
Brooke, G. “Peszer”, Słownik Hermeneutyki Biblijnej (ed. R.J. Coggins – J.L. Houlden) (Warszawa: Vocatio) 664–665.
Brzegowy, T., Księga Izajasza, rozdziały 40–66 (Deutero-Izajasz and Trito-Izajasz) (Nowy Komentarz Biblijny ST XXII/3; Częstochowa: Święty Paweł 2019).
Carmignac, J., “Le document de Qumran sur Melkisedeq,” Revue de Qumran 27 (1970) 343–378.
Cavicchia, A., “Malky-sedeq, ‘unto’, profeta-araldo, sacerdote e re nel giubileo escatologico (11QMelch II, 2-14),” Biblica 91/4 (2010) 518–533.
Collins, J.J., Apocalypticism in the Dead Sea Scrolls (New York, NY: Routledge 2002).
De Jonge, M. ̶ van der Woude, A.S., “11Q Melchizedek and the New Testament,” New Testament Studies 12/4 (1966) 301–326.
Duhaime, J., “Dualism,” Encyclopedia of the Dead Sea Scrolls (ed. L.H. Schiffman – J.C. Vander-Kam) (Oxford: Clarendon 2000) I, 215–220.
Elliger, K. ̶ Rudolph, W., Biblia Hebraica Stuttgartensia, ed. 5 (Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft 1977).
Hossfeld, F.-L. – Zenger, Erich, Psalms 2: A Commentary on Psalms 51–100 (Hermeneia 19B; trans. Linda M. Maloney; Minneapolis, MN: Fortress Press, 2005).
Flowers, M., “The Two Messiahs and Melchizedek in 11QMelchizedek,” Journal of Ancient Judaism 7/2 (2016) 194–227.
García Martínez, F. ̶ Tigchelaar, C.J.E. ̶ van der Woude, A., Qumran Cave 11/II, 11Q2-18; 11Q20-31 (Discoveries in the Judaean Desert 23; Oxford: Clarendon 1998) 221–241.
Gesenius, W., Gesenius’- Kautzsch’s Hebrew Grammar, ed. 2 (New York, NY: Oxford University Press, 1910).
Gianotto, C., Melchisedek e la sua tipologia: Tradizioni giudaiche, cristiane e gnostiche (sec. II a.C.- sec. III d.C) (Supplementi alla Rivista Biblica 12; Brescia: Paideia, 1984).
Hossfeld, F.L. – Kalthoff, B., “nṣl,” Grande Lessico dell’Antico Testamento (ed. G.J. Botterweck – H. Ringgren – H.J. Fabry) (Brescia: Paideia 2005) V, 1000–1009.
Knibb, M., “Teacher of Righteousness”, Encyclopedia of the Dead Sea Scrolls (ed. L.H. Schiffman – J.C. VanderKam) (Oxford: Clarendon 2000) II, 918-921.
Kobelski, J.P., Melchizedek and Melchireša (Catholic Biblical Quarterly Monograph Series 10, Washington DC: Catholic Association of America 1981).
Koehler, L. ̶ Baumgartner, W. ̶ Stamm, J.J., “kpr,” Wielki Słownik Hebrajsko-Polski i Aramejsko-Polski Starego Testamentu, ed. 2 (Warszawa: Vocatio 2013) I, 465–466.
Łach, S., Księga Kapłańska: Wstęp, przekład z oryginału, komentarz, ekskursy (Pismo Święte Starego Testamentu, II/1; Poznań: Pallotinum 1970).
Łach, S., Księga Powtórzonego Prawa: Wstęp, przekład z oryginału, komentarz, ekskursy (Pismo Święte Starego Testamentu, II/3; Poznań: Pallotinum 1971).
Łach, S., Księga Psalmów: Wstęp, przekład z oryginału, komentarz, ekskursy (Pismo Święte Starego Testamentu, VII/2; Poznań: Pallotinum 1990).
Maier, J., Il Giudaismo del Secondo Tempio (Brescia: Paideia 1991).
Manzi, F., Melchisedek e l’angelologia nell’epistola agli Ebrei e a Qumran (Roma: PIB 1997).
Mason, E.F., You Are a Priest Forever. Second Temple Jewish Messianism and the Priestly Christology of the Epistle to the Hebrews (red. F. Garcia Martinez) (Studies on the Texts of the Desert of Judah 74; Leiden: Brill 2008).
Milik, J., “Milki-sedeq et Milki-rešaʽ dans les anciens ecrits juifs et chretiens,” Journal of Jewish Studies 23 (1972) 95–112.
Mulder, M.J., “šāmaṭ,” Grande Lessico dell’Antico Testamento (ed. H.J. Fabry – H. Ringgren) (Brescia: Paideia 2009) IX, 547–554.
North, R., “yôbēl,” Grande Lessico dell’Antico Testamento Grande Lessico dell’Antico Testamento (ed. G.J. Botterweck – H. Ringgren) (Brescia: Paideia 2003) III, 645-651.
Puech, É., “Notes sur le manuscrit de XIQMelkisedeq,” Revue de Qumran 12/48 (1987) 483–513.
Rainbow, P., “Melchizedek as a Messiah at Qumran”, BBR 7 (1997) 179–194.
Sanders, J. A., The Psalms Scroll of Qumrân Cave 11: (11QPsa) (DJD 4; Oxford: Clarendon Press, 1965).
Schiffman, L.H., “Sabbath”, Encyclopedia of the Dead Sea Scrolls (ed. L.H. Schiffman – J.C. Vander-Kam) (Oxford: Clarendon 2000) II, 805-807.
Stachowiak, L., Księga Izajasza I: Wstęp, przekład z oryginału, komentarz, ekskursy (Pismo Święte Starego Testamentu, IX/1; Poznań: Pallotinum 1996).
John D. W. Watts, Isaiah 34–66 (WBC 25; Nashville, TN: Thomas Nelson, 2005).
Van de Water, R., “Michael or Yhwh? Toward Identifying Melchizedek in 11Q13”, JSP 16/1 (2006) 75–86.
VanderKam, J.C., Manuskrypty znad Morza Martwego (Warszawa: Cyklady 1996).
Waltke, B.K. – O’Connor, M., An Introduction to Biblical Hebrew Syntax (Winona Lake, IN: Eisenbrauns 1990).
Watts, J.D.W., Isaiah 34–66 (WBC 25; Nashville, TN: Thomas Nelson, 2005).
Wright, D.P., “Day of Atonement,” The Anchor Bible Dictionary (ed. D.N. Freedman) (New York, NY – London – Toronto: Doubleday 1992) II, 72-76.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-5770-4602
Licencja
- Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r., Autor publikacji udziela Wydawcy czasopisma „The Biblical Annals” niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z składanego do publikacji Utworu przez czas nieokreślony na nieograniczonym terytorium na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalenia Utworu, zwielokrotnienia Utworu dowolną techniką (w tym m.in. drukiem oraz w formie zapisu elektronicznego) na wszelkich znanych nośnikach (w tym m.in. informatycznych, elektronicznych i poligraficznych) oraz we wszelkich systemach informatycznych (szczególnie typu Internet);
b) w zakresie wprowadzenia Utworu do pamięci komputera, rozpowszechniania Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu, wprowadzenia do obrotu Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu;
c) w zakresie publicznego wykonania, odtwarzania, wystawiania i wyświetlania Utworu, użyczaniu, najmu i dzierżawy Utworu oraz egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu;
d) w zakresie udostępniania, wprowadzanie do obrotu i rozpowszechniania Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu za pośrednictwem sieci informatycznych, w szczególności typu Internet, w tym promocji lub reklamy Utworu, czasopisma lub Wydawcy. - Ponadto, Autor nieodpłatnie zezwala Wydawcy na korzystanie i rozporządzanie opracowaniami Utworów.
- Wydawca może udzielać sublicencji.
- Osoby trzecie z Utworów oraz z innych materiałów zawierających lub powstałych w oparciu o Utwory mogą korzystać zgodnie ze wzorcem licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 (znanej również jako CC-BY).
