Caleb, Son of Jephunneh - As an Example of Fidelity to God. An Exegetical Study of Sir 46:7-10
Abstrakt
Kaleb jest postacią drugorzędną, obecną w kilku epizodach eksodusu, a także podboju Ziemi Obiecanej (Lb13-14; Joz 14,6-14). Pochwała ojców (Syr 44–49) zawiera przedstawienie biblijnej historii starożytnego Izraela jako historii przymierza i miejsca interwencji Boga. Syrach, w oparciu o własne kryteria, przedstawia najistotniejsze i najbardziej pozytywne postacie tej historii. Kaleb w opisie Syracha (46,7-10) jest wiernym zwiadowcą, który wraz z Jozuem w obliczu buntu Izraelitów daje świadectwo zaufania Bogu i zachęca Izraelitów do pójścia za jego przykładem. Jego odwaga i wierność zostają nagrodzone otrzymaniem w dziedzictwa w Ziemi Obiecanej, która następnie staje się własnością jego potomstwa. W pochwale Syracha Kaleb stał się ponadczasowym przykładem mędrca – człowieka żyjącego słowem Bożym i zachęcającego innych do podjęcia tego wyzwania.
Słowa kluczowe:
Pochwała Ojców; Syr 44-49, Syr 46;7-10, Kaleb (syn Jefunnego)Bibliografia
Beentjes, P.C., “The «Praise of the Famous» and Its Prologue. Some Observations on Ben Sira 44:1-15 and the Question on Enoch in 44:16,” Bijdragen. Tijdschrift voor filosofie en theologie 45 (1984) 374–383.
Beentjes, P.C. (ed.), The Book of Ben Sira in Hebrew. A Text Edition of All Extant Hebrew Manuscripts and a Synopsis of All Parallel Hebrew Ben Sira Texts (Supplements to Vetus Testamentum 68; Leiden – New York – Köln: Brill 1997).
Beentjes, P.C., “Prophets and Prophecy in the Book of Ben Sira,” Prophets, Prophecy, and Prophetic Texts in Second Temple Judaism (eds. M.H. Floyd – R.D. Haak) (The Library of Hebrew Bible/Old Testament Studies 427; New York – London: Clark 2006) 135–150.
Beltz, W., Die Kaleb-Traditionen im Alten Testament (Beiträge zur Wissenschaft vom Neuen Testament 18; Stuttgart: Kohlhammer 1974).
Botterweck, G.J., “ כלב ,” Theological Dictionary of the Old Testament (eds. G.J. Botterweck – H. Ringgren) (Grand Rapids, MI – Cambridge, U.K.: Eerdmans 1995) V, 146–157.
Cassuto, U.M.D., A Commentary on the Book of Exodus (Jerusalem: The Hebrew University of Jerusalem – Magnes Press 1967).
Cole, R.D., Numbers (New American Commentary 3B; Nashville, TN: Broadman & Holman 2000).
Corley, J., “Joshua as a Warrior in Hebrew Ben Sira 46:1-10,” Deuterocanonical and Cognate Literature Yearbook 2010. Visions of Peace and Tales of War (eds. J. Liesen – P.C. Beentjes) (Berlin – New York: De Gruyter 2010) 207–248.
Demitrów, A., Quattro oranti nell’Elogio dei Padri (Sir 44–49). Studio dei testi e delle tradizioni (Opolska Biblioteka Teologiczna 124; Opole: Wydawnictwo Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2011).
Domański, A., “The Figure of Caleb in Selected Jewish Legends and in the Teaching of the Church Fathers,” Studia Loviciensia 7 (2005) 95–107.
Dziadosz, D., Księga Sędziów. Rodziały 1–5. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz (Nowy Komentarz Biblijny. Stary Testament 7/1; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2019).
Fretz, M.J. – Panitz, R.I., “Caleb (Person),” The Anchor Yale Bible Dictionary (ed. D.N. Freedman) (New York: Doubleday 1992) I, 808–810.
Goshen-Gottstein, A., “Ben Sira’s Praise of the Fathers: A Canon-Conscious Reading,” Ben Sira’s God. Proceedings of the International Ben Sira Conference, Durham – Ushaw College 2001 (ed. R. Egger-Wenzel) (Beihefte zur Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft Beihefte zur Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 321; Berlin: De Gruyter 2002) 235–267.
Hamilton, V.P., Exodus. An Exegetical Commentary (Grand Rapids, MI: Baker Academic 2011).
Hamp, V., Sirach (Die Heilige Schrift in deutscher Übersetzung, Echter Bibel 13; Würzburg: Echter 1952).
Langkammer, H., Księga Syracha. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz, ekskursy (Pismo Święte Starego Testamentu 8/5; Poznań: Pallottinum 2020).
Lemański, J., “Negatywny obraz psa w Biblii: przyczyny i konsekwencje,” Colloquia Theologica Ottoniana 1 (2011) 51–96.
Levenson, J.D. – Halpern, B., “The Political Import of David’s Marriages,” Journal of Biblical Literature 99 (1980) 507–518.
Levine, B.A., Numbers 1–20. A New Translation with Introduction and Commentary (The Anchor Yale Bible Commentaries 4; New Haven, CT – London: Yale University Press 2008).
Loewenstamm, S.E., The Evolution of the Exodus Tradition (Perry Foundation for Biblical Research in the Hebrew University of Jerusalem; Jerusalem: The Hebrew University of Jerusalem – Magnes Press 1992).
Mack, B.L., Wisdom and the Hebrew Epic. Ben Sira’s Hymn in Praise of the Fathers (Chicago, IL – London: University of Chicago Press 1985).
Mendenhall, G.E., “The Census Lists of Numbers 1 and 26,” Journal of Biblical Literature 77 (1958) 52–66.
Milgrom, J., Numbers. The Traditional Hebrew Text with the New JPS Translation (Philadelphia, PA – New York: Jewish Publication Society 1990).
Minissale, A., Siracide (Ecclesiastico). Versione – Introduzione – Note (Roma: Edizioni Paoline 1980).
Mopsik, C., La Sagesse de ben Sira. Traduction de l’hébreu, introduction et annotation (Collection «Les Dix Paroles»; Lagrasse: Verdier 2003).
Morla, V., Los manuscritos hebreos de Ben Sira (Asociación Bíblica Española 59; Estella: Verbo Divino 2012).
Nawrot, J., Pierwsza Księga Machabejska. Rozdziały 1,1–6,16. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz (Nowy Komentarz Biblijny. Stary Testament 14/1; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2016).
Perdue, L.G., “Ben Sira and the Prophets,” Intertextual Studies in Ben Sira and Tobit. Essays in Honor of Alexander A. Di Lella, O.F.M. (eds. J. Corley – V. Skemp) (Catholic Biblical Quarterly Monograph Series 38; Washington, D.C.: Catholic Biblical Association of America 2005) 132–154.
Petraglio, R., Il libro che contamina le mani. Ben Sirac rilegge il libro e la storia d’Israele (Teologia 4; Palermo: Agustinus 1993).
Pietersma, A. – Wright, B.G. (eds.), A New English Translation of the Septuagint (Oxford: Oxford University Press 2007).
Popowski, R., Septuaginta (Prymasowska Seria Biblijna; Warszawa: Vocatio 2013).
Propp, W.H.C., Exodus 1–18. A New Translation With Introduction and Commentary (New Haven, CT – London, U.K.: Yale University Press 2008).
Pudełko, J., “Użycie terminu éleos («miłosierdzie») w Pochwale ojców (Syr 44–49) The Use of the Term éleos («mercy») in the Praise of the Fathers (Sir 44–49),” Warszawskie Studia Teologiczne 29/1 (2016) 66–81.
Pudełko, J., “Periodyzacja dziejów Izraela w Pochwale ojców Księgi Syracha (Syr 44–49),” Verbum Vitae 35 (2019) 39–76.
Pudełko, J., Profetyzm w Księdze Syracha (Studia Biblica Lublinensia 21; Lublin: Wydawnictwo KUL 2020).
Sauer, G., Jesus Sirach / Ben Sira (Alte Testament Deutsch. Apokryphen 1; Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht 2000).
Ska, J.-L., “The Praise of The Fathers in Sirach (Sir 44–50) and The Canon,” J.-L. Ska, The Exegesis of the Pentateuch. Exegetical Studies and Basic Questions (Forschungen zum Alten Testament 66; Tübingen: Mohr Siebeck 2009) 184–195.
Skehan, P.W. – Di Lella, A.A., The Wisdom of Ben Sira (The Anchor Bible 39; New York – London –Toronto: Doubleday 1987).
Snaith, J.G., Ecclesiasticus or The Wisdom of Jesus Son of Sirach (The Cambridge Bible Commentary on The New English Bible; Cambridge: Cambridge University Press 1974).
Thomas, D.W., “Kelebh «dog»: Its Origin and Some Usages of It in the Old Testament,” Vetus Testamentum 10/4 (1960) 410–427.
Tronina, A., Pierwsza Księga Kronik. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz (Nowy Komentarz Biblijny. Stary Testament 10/1; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2015).
Vaulx, J. de, Les Nombres (Sources Bibliques; Paris: Gabalda 1972).
Wenham, G.J., Numbers. An Introduction and Commentary (Tyndale Old Testament Commentaries 4; Downers Grove, IL: InterVarsity 1981).
Wypych, S., Księga Jozuego. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz (Nowy Komentarz Biblijny. Stary Testament 6; Edycja Świętego Pawła: Częstochowa 2015).
Zapff, B.M., Jesus Sirach 25–51. Kommentar zum Alten Testament mit der Einheitsübersetzung (Die Neue Echter Bibel 39; Würzburg: Echter 2010).
Ziegler, J. (ed.), Sapientia Iesu Filii Sirach, 2 ed. (Septuaginta. Vetus Testamentum Graecum Auctoritate Academiae Scientiarum Gotteingensis editum 12/2; Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht 1980).
Zobel, H.J., “ חסֶֶד ,” Theological Dictionary of the Old Testament (eds. G.J. Botterweck – H. Ringgren) (Grand Rapids, MI – Cambridge, U.K.: Eerdmans 1986) V, 51.
Akademia Katolicka w Warszawie https://orcid.org/0000-0001-5392-4109
Licencja
- Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r., Autor publikacji udziela Wydawcy czasopisma „The Biblical Annals” niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z składanego do publikacji Utworu przez czas nieokreślony na nieograniczonym terytorium na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalenia Utworu, zwielokrotnienia Utworu dowolną techniką (w tym m.in. drukiem oraz w formie zapisu elektronicznego) na wszelkich znanych nośnikach (w tym m.in. informatycznych, elektronicznych i poligraficznych) oraz we wszelkich systemach informatycznych (szczególnie typu Internet);
b) w zakresie wprowadzenia Utworu do pamięci komputera, rozpowszechniania Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu, wprowadzenia do obrotu Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu;
c) w zakresie publicznego wykonania, odtwarzania, wystawiania i wyświetlania Utworu, użyczaniu, najmu i dzierżawy Utworu oraz egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu;
d) w zakresie udostępniania, wprowadzanie do obrotu i rozpowszechniania Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu za pośrednictwem sieci informatycznych, w szczególności typu Internet, w tym promocji lub reklamy Utworu, czasopisma lub Wydawcy. - Ponadto, Autor nieodpłatnie zezwala Wydawcy na korzystanie i rozporządzanie opracowaniami Utworów.
- Wydawca może udzielać sublicencji.
- Osoby trzecie z Utworów oraz z innych materiałów zawierających lub powstałych w oparciu o Utwory mogą korzystać zgodnie ze wzorcem licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 (znanej również jako CC-BY).
