Harvard Lycopolitan John – kolejne fałszerstwo? Koptyjski manuskrypt w świetle Ewangelii Żony Jezusa i współczesnych badań
Tomasz Bartłomiej Bąk
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , PolskaAbstrakt
On 18 September 2015, during the International Congress of Coptic Studies in Rome, Professor Karen L. King from Harvard Divinity School, presented a previously unpublished Coptic papyrus fragment, known as the Gospel of Jesus’ Wife. This text was among the scraps of ancient manuscripts, one of which is known as the Harvard Lycopolitan John and contains small fragments from the Gospel of John. In my article I attempt to analyze this second manuscript and demonstrate, on the basis of various scientific examinations performed by contemporary scholars, that the aforementioned Gospel of Jesus’ Wife, and also the Harvard Lycopolitan John, are modern creations. Unknown origin of the HLJ, unusual dimensions of the manuscript, dialectal implausibility, linguistic errors, etc. – all these phenomena allow us to treat the Harvard Lycopolitan John as a forgery, which was faithfully copied from Herbert Thompson’s 1924 edition of the fourth-century Lycopolitan “Qau codex”.
Słowa kluczowe:
koptyjski, fałszerstwo, Harvard Lycopolitan John, Gospel of Jesus’ WifeInstytucje wspierające:
Bibliografia
Askeland C., „A Lycopolitan Forgery of John’s Gospel”, New Testament Studies 61/03 (2015) 314-334. (Crossref)
Askeland C., John’s Gospel: The Coptic Translations of its Greek Text (ANTF 44; Berlin: De Gruyter, 2012). (Crossref)
Bagnall R.S., Egypt in Late Antiquity (Princeton: Princeton University Press, 1993). (Crossref)
Bąk T., Il Proto-Isaia in copto-saidico. Edizione critica sulla base di sa 52 (M 568) e di altri testimoni. Estratto della dissertazione per il Dottorato in Studi dell’Oriente Antico (Roma: [bez wyd.], 2014).
Brankaer J., Coptic. A Learning Grammar (Sahidic) (Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 2010).
Clark R.J.H., „Pigment Identification of Medieval Manuscripts by Raman Microscopy”, Journal of Molecular Structure 347 (1995) 417-427. (Crossref)
Clark R.J.H. – Smith G.D., „Raman Microscopy in Archeological Science”, Journal of Archeological Science 31 (2004) 1137-1160. (Crossref)
Crum W.E., A Coptic Dictionary (Oxford: Oxford University Press, 1939 [ed. oryginalna]; Eugene – Oregon: Wipf and Stock Publishers, 2005 [reprint]).
Emmel S., „The Codicology of the New Coptic (Lycopolitan) Gospel of John Fragment (and Its Relevance for Assessing the Genuineness of the Recently Published Coptic «Gospel of Jesus Wife» Fragment”) (for non-commercial internet publication, 2014-06-22),
dostępny na stronie: https://suciualin.files.wordpress.com/2014/06/emmel-codicologyharvardjohn-2014-06-22.pdf.
Funk W.P., „Toward a Classification of the «Sahidic» Nag Hammadi Texts”, Acts of the Fifth International Congress of Coptic Studies, Washington, 12-15 August 1992 (red. D.W. Johnson) (Rome: Centro Italiano Microfiches, 1993) II, 163-177.
Horner G.W. (red.), Coptic Version of the New Testament in the Southern Dialect otherwise Called Sahidic and Thebaic. III: The Gospel of S. John (Oxford: Clarendon Press, 1911).
Kasser R., „A Standard System of Sigla for Referring to the Dialects of Coptic”, J. Copt. Stud. 1 (1990) 141-151. (Crossref)
King K., „ «Jesus said to them: ‘My wife…’»: A New Coptic Papyrus Fragment”, Harvard Theological Review 107/2 (2014) 131-159. (Crossref)
Kőrte A., „Literarische Texte mit Ausschluss der Christlichen”, Archiv fűr Papyrusforschung 11 (1935) 220-283.
Layton B., A Coptic Grammar (Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 2004).
Orlandi T., „La patrologia copta”, Complementi interdisciplinari di patrologia (red. A. Quacquarelli) (Roma: Città Nuova, 1989) 457-502.
Robinson G.S., „How a Papyrus Fragment Became a Sensation”, New Testament Studies 61/3 (2015) 379-394. (Crossref)
Thompson H. (red.), The Gospel of St. John According to the Earliest Coptic Manuscript Edited with a Translation by Sir Herbert Thompson (London: Britisch School of Archeology in Egypt, 1924).
Till W.C., Koptische Dialektgrammatik mit Lesestűcken und Wőrterbuch (Műnchen: Beck Verlag, 21961).
Turner E.G., The Typology of the Early Codex (Eugene – Oregon: Wipf and Stock Publishers, 2011).
Yardley J.T. – Hagadorn A., „Characterization of the Chemical Nature of the Black Ink in the Manuscript of The Gospel of Jesus’ Wife through Micro-Raman Spectroscopy”, Harvard Theological Review 107/2 (2014) 162-164. (Crossref)
Wykorzystane strony internetowe:
http://www.etana.org/sites/default/files/coretexts/15248.pdf
https://suciualin.files.wordpress.com/2014/06/emmel-codicologyharvardjohn-2014-06-22.pdf
http://www.etana.org/sites/default/files/coretexts/15248.pdf
http://gospelofjesusswife.hds.harvard.edu/
http://gospelofjesusswife.hds.harvard.edu/ink-study
http://gospelofjesusswife.hds.harvard.edu/QA
http://gospelofjesusswife.hds.harvard.edu/radiocarbon-dating
http://gospel-thomas.net/gtbypage_112702.pdf
http://www.theologyweb.com /campus/showthread.php?1618-Analyses-of-Jesus-Wife-Fragment-Finally-Published/page11
http://ww2.smb.museum/berlpap/index.php/03284/
http://www.livescience.com/45020-gospel-of-jesus-wife-questioned.html
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
- Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r., Autor publikacji udziela Wydawcy czasopisma „The Biblical Annals” niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z składanego do publikacji Utworu przez czas nieokreślony na nieograniczonym terytorium na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalenia Utworu, zwielokrotnienia Utworu dowolną techniką (w tym m.in. drukiem oraz w formie zapisu elektronicznego) na wszelkich znanych nośnikach (w tym m.in. informatycznych, elektronicznych i poligraficznych) oraz we wszelkich systemach informatycznych (szczególnie typu Internet);
b) w zakresie wprowadzenia Utworu do pamięci komputera, rozpowszechniania Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu, wprowadzenia do obrotu Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu;
c) w zakresie publicznego wykonania, odtwarzania, wystawiania i wyświetlania Utworu, użyczaniu, najmu i dzierżawy Utworu oraz egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu;
d) w zakresie udostępniania, wprowadzanie do obrotu i rozpowszechniania Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu za pośrednictwem sieci informatycznych, w szczególności typu Internet, w tym promocji lub reklamy Utworu, czasopisma lub Wydawcy. - Ponadto, Autor nieodpłatnie zezwala Wydawcy na korzystanie i rozporządzanie opracowaniami Utworów.
- Wydawca może udzielać sublicencji.
- Osoby trzecie z Utworów oraz z innych materiałów zawierających lub powstałych w oparciu o Utwory mogą korzystać zgodnie ze wzorcem licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 (znanej również jako CC-BY).
