Mędrzec – ideał człowieka poszukującego mądrości (Syr 14,20 – 15,10). Część I: Działanie mędrca (Syr 14,20-27)
Andrzej Piwowar
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , PolskaAbstrakt
In Sir 14:20 – 15:10 Sirach continues his teachings concerning the acquisition of wisdom (cf. 1:1-10; 4:16-19 and 6:18-37) (the exegetico-theological analysis conducted in this article is based on the Greek version of the fragment). In the pericope the author presents the sage as a model and an example to follow for all those who wish to acquire wisdom. The pericope under analysis here comprises two parts. The present article focuses on the first one (14:20-27), in which Sirach concentrates on the actions the sage undertakes to acquire wisdom. The second section (15:1-10) in turn makes use of three metaphors to present the actions of wisdom throughout the process of a man’s search for it. The first part of the pericope (14:20-27) can be further divided into three sections. In the first one (14:20-21) Sirach praises the man who seeks wisdom, emphasizing his intellectual engagement (in the form of contemplating or pondering) as the basis for reaching the aim and finding wisdom. The second part (14:22-25) presents the actions aimed at acquiring wisdom with the use of three metaphors: the first is that of hunting (14:22), and the second – that of spying (14:23), even though verses 21:23-24 include a prohibition and a harsh reprimand against peeping or eavesdropping. The third metaphor, the most developed of all three, refers to camping next to wisdom (14:24-25). In the final section of part one (14:26-27) Sirach presents the promises made to those who strive to acquire wisdom, namely protection from danger and living close to wisdom.Słowa kluczowe:
Księga mądrości Syracha, Syr 14, 20 – 15, 10, 20-27, mądrość, poszukiwanie mądrości, mędrzecBibliografia
Ackroyd P.R., „yād”, Theological Dictionary of the Old Testament V (ed. G.J. Botterweck – H. Ringgren) (Grand Rapids – Cambridge: William B. Eerdmans Publishing Company, 1986) 393-426.
Alonso Schökel L., Proverbios y Eclesiastico (Los Libros Sagrados 11; Madrid: Ediciones Cristiandad, 1968).
Argall R.A., 1 Enoch and Sirach. A Comparative Literary and Conceptual Analysis of the Themes of Revelation, Creation and Judgment (Society of Biblical Literature. Early Judaism and Its Literature 8; Atlanta: Scholars Press, 1995).
Bardski K., „Duchowa wędrówka mędrca: od pragnienia mądrości do uwielbienia Boga. Tekst i struktura literacka Syr 14,20–15,10”, Studia z biblistyki (red. R. Bartnicki) (Warszawa: Wydawnictwo UKSW, 2012) VIII, 9-24.
Becker E.-M. – Fabry H.J. – Reitemeyer M., „Sophia Sirach. Ben Sira / Ecclesiasticus / das Buch Jesus Sirach”, Septuaginta Deutsch. Erläuterungen und Kommentare zum griechische Alten Testament. II. Psalmen bis Daniel (red. M. Karrer – W. Kraus) (Stuttgart: Deutsche Bibellschaft, 2011) 2158-2272.
Beentjes P.C., The Book of Ben Sira in Hebrew. A Text Edition of all Extant Hebrew Manuscripts and a Synopsis o f a ll p arallel H ebrew B en S ira Texts ( Supplements t o Vetus Testamentum LXVIII; Leiden – New York – Köln: J.E. Brill, 1997). (Crossref)
Bertram G., „makarios. C. makarios in the LXX and Judaism”, Theological Dictionary of the New Testament IV (ed. G. Kittel) (Grand Rapids: WM. B. Eerdmans Publishing Company, 1995) 364-367.
Cazelles H., „ashrê”, Theological Dictionary of the Old Testament I (ed. G.J. Botterweck – H. Ringgren) (Grand Rapids – Cambridge: William B. Eerdmans Publishing Company, 1997) 445-448.
Crenshaw J.L., „The Book of Sirach”, The New Interpreter’s Bible (red. L.E. Keck) (Nashville: Abingdon Press, 1997) V, 603-867.
Duesberg H. – Fransen I., Ecclesiastico (La Sacra Bibbia; Roma: Marietti, 1966).
Fabry H.-J., „lēb”, Theological Dictionary of the Old Testament VII (ed. G.J. Botterweck – H. Ringgren) (Grand Rapids – Cambridge: William B. Eerdmans Publishing Company, 1995) 399-437.
Gilbert M., „Prayer in the Book of Ben Sira. Function and Relevance”, Prayer from Tobit to Qumran. Inaugural Conference of the ISDCL at Salzburg, Austria,5-9 July 2003. Deuterocanonical and Cognate Literature Yearbook 2004 (red. R. Egger-Wenzel – J. Corley)
(Berlin – New York: Walter de Gruyter, 2004) 117-135.
Haspecker J., Gottesfurcht bei Jesus Sirach. Ihre religiöse Struktur und ihre literarische und doktrinäre Bedeutung (Analecta Biblica 30; Rom: Päpstliches Bibelinstitut, 1967).
Kittel G., „doksa ktl. D. doksa in the LXX and Hellenistic Apocrypha”, Theological Dictionary of the New Testament II (ed. G. Kittel) (Grand Rapids: WM. B. Eerdmans Publishing Company, 1995) 242-245.
Koch K., „ōhel””, Theological Dictionary of the Old Testament I (ed. G .J. B otterweck – H. Ringgren) (Grand Rapids – Cambridge: William B. Eerdmans Publishing Company, 1997) 118-130.
Księgi greckie. Przekład interlinearny z kodami gramatycznymi i indeksem form podstawowych (tłum. M. Wojciechowski) (Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, 2008).
Le immagini bibliche. Simboli, figure retoriche e temi letterari della Bibbia (red. L. Ryken – J.C. Wilhoit – T. Longman III) (Cinisello Balsamo: San Paolo, 2006).
Liddell H.G. – Scott R., A Greek-English Lexicon (Oxford: Clarendon Press, 101996).
Liesen J., Full of Praise. An Exegetical Study of Sir 39,12-35 (StPB 64; Leiden: Brill, 2000). (Crossref)
Lohse E., „cheir ktl.”, Theological Dictionary of the New Testament IX (ed. G. Kittel) (Grand Rapids: WM. B. Eerdmans Publishing Company, 1995) 424-437.
Lurker M., Dizionario delle immagini e dei simboli biblici (Cinisello Balsamo: San Paolo, 1990).
Lust J. – Eynikel E. – Hauspie K., A Greek-English Lexicon of the Septuagint (Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1996).
Marböck J., „Das Buch Jesus Sirach”, Einleitung in das Alte Testament (red. E. Zenger) (Kohlhammer Studienbücher Theologie 1.1; Stuttgart: Verlag W. Kohlhammer, 31998) 363-370.
——, Gottes Weisheit unter Uns. Zur Theologie des Buches Sirach (Herders Biblische Studien 6; Stuttgart: Herder, 1995).
——, Jesus Sirach 1–23 (Herders Theologischer Kommentar zum Alten Testament; Freiburg – Basel – Wien: Herder, 2010).
——, Weisheit im Wandel. Untersuchungen zur Weisheitstheologie bei Ben Sira (BZAW 272;
Berlin – New York: Walter de Gruyter, 1999).
Michaelis W., „hodos”, Theological Dictionary of the New Testament V (ed. G. Kittel) (Grand Rapids: WM. B. Eerdmans Publishing Company, 1995) 42-114.
Minissale A., Siracide (Ecclesiastico) (Nuovissima Versione della Bibbia 23; Cinisello Balsamo: San Paolo, 1989).
Mollat D., „Chwała”, Słownik teologii biblijnej (red. X. Léon-Dufour) (Poznań: Pallottinum, 1990) 134-140.
Montanari F., Vocabolario della lingua greca (Torino: Loescher Editore, 2004).
Mopsik C., La Sagesse de ben Sira (Les Dix Paroles; Paris: Verdier, 2003).
Morla V., Los manuscritos hebreos de Ben Sira. Traducción y notas (Asociación Bíblica Española 59; Estella: Editorial Verbo Divino, 2012).
Morla Asensio V., Eclesiastico (El Mensaje del Antiguo Testamento 20; Estella: Ediciones Sigueme, 1992).
Muraoka T., A Greek-English Lexicon of the Septuagint (Louvain – Paris – Walpole: Peeters, 2009).
A New English Translation of the Septuagint. And the Other Greek Translations Traditionally Included under that Title (red. A. Pietersma – B.G. Wright) (New York – Oxford: Oxford University Press, 2007).
Nobile M., „Gloria”, Temi teologici della Bibbia (red. R . P enna – G . P erego – G . R avasi) (Cinisello Balsamo: San Paolo, 2010) 639-645.
Pérez Rodríguez G., „Eclesiástico”, Biblia Comentada IV. Libros Sapienciales (Biblioteca de Autores Cristianos 218; Madrid: La Editorial Catolica, 21967) 1072-1307.
Peters N., Das Buch Jesus Sirach oder Ecclesiasticus (Exegetisches Handbuch zum Alten Testament 25; Münster: Aschendorff, 1913).
Peters N., Hebräische Text des Buches Ecclesiasticus (Freiburg im Breisgau: Herdersche Verlagschandlung, 1902).
Piwowar A., „Dwie drogi prowadzące do odnalezienia mądrości według Syracha. Analiza egzegetyczno-teologiczna Syr 51,13-30”, The Biblical Annals 4/1 (2014) 57-96.
——, „Mądrość pośredniczką wzajemnej miłości Boga i człowieka (Syr 4,11-19)”, Verbum Vitae 23 (2013) 57-101. (Crossref)
——, „Początkowa koncepcja mądrości według Syracha. Syr 1,1-10 jako perykopa programowa”, The Biblical Annals 4/2 (2014) 397-449.
——, „Zdobycie mądrości według Syracha (Syr 6,18-37). Część I: Przyjęcie wychowania prowadzi do osiągnięcia mądrości (Syr 6,18-22)”, The Biblical Annals 5/1 (2015) 111-135.
——, „Zdobycie mądrości według Syracha (Syr 6,18-37). Część II: Poddanie się mądrości i jego skutki (Syr 6,23-31)”, The Biblical Annals 5/2 (2015) 319-349.
——, „Zdobycie mądrości według Syracha (Syr 6,18-37). Część III: Środki konieczne do zdobycia mądrości (6,32-37)”, The Biblical Annals 6/1 (2016) 73-105.
Potocki S., „Mądrość uczonego w Piśmie”, Mądrość starotestamentowego Izraela (red. S. Potocki – J. Warzecha – T. Brzegowy – B. Poniży) (Wprowadzenie w Myśl i Wezwanie Ksiąg Biblijnych 6; Warszawa: Wydawnictwo ATK, 1999) 161-204.
Prato G.L., Il problema della teodicea in Ben Sira. Composizione dei contrari e richiamo alle origini (Analecta Biblica 65; Roma: Biblical Institute Press, 1975).
Reitemeyer M., Weisheitslehre als Gotteslob. Psalmentheologie im Buch Jesus Sirach (BBB 127; Berlin: Philo, 2000).
Rickenbacher O., Weisheits Perikopen bei Ben Sira (Orbis Biblicus et Orientalis 1; Freiburg – Göttingen: Vandenhoeck and Ruprecht, 1973).
Romanowski P., „Personifikacje mądrości w Księdze Mądrości Syracha”, Resovia Sacra 16 (2009) 5-22.
Romizi R., Greco antico. Vocabolario g reco i taliano e timologico e r agionato ( Bologna: Zanichelli, 32007).
Rüger H.P., Text und Textform im hebräischen Sirach. Untersuchungen zur Textgeschichte und Textkritik der hebräischen Sirachfragmente aus Kairoer Geniza (BZAW 112; Berlin – New York: Walter de Gruyter, 1970). (Crossref)
Sandelin K.-G., Wisdom as Nourisher. A Study of an Old Testament Theme, Its Development within Early Judaism and Its Impact on Early Christianity (Acta Academiae Aboensin, Ser. A 64/3; Åbo: Åbo Akademi, 1986).
Sauer G., Jesus Sirach/Ben Sira (Das Alte Testament Deutsch 1; Göttingen: Vandenhoeck and Ruprecht, 2000).
Schreiner J., Jesus Sirach 1–24 (Die Neue Echter Bibel 38; Würzburg: Echter Verlag, 2002).
Septuaginta, czyli Biblia Starego Testamentu wraz z księgami deuterokanonicznymi i apokryfami (tłum. R. Popowski) (Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, 2013).
Septuaginta Deutsch. Das griechische Alte Testament in deutscher Übersetzung (red. W. Kraus – M. Karrer) (Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2009).
Skehan P.W. – Di Lella A.A., The Wisdom of Ben Sira (AB 39; New York: Doubleday, 1987).
Smend R., Die Weisheit des Jesus Sirach erklärt (Berlin: Reimer, 1906). (Crossref)
Snaith J.G., Ecclesiasticus or The Wisdom of Jesus Son of Sirach ( The C ambridge Bible Commentary; Cambridge: Cambridge University Press, 1974).
Temi teologici della Bibbia (red. R. Penna – G. Perego – G. Ravasi) (Cinisello Balsamo: San Paolo, 2010).
The Book of Ben Sira. Text, Concordance and an Analysis of the Vocabulary (The Historical Dictionary of the Hebrew Language; Jerusalem: Keter Press, 1973).
Ueberschaer F., Weisheit aus der Begegnung. Bildung nach dem Buch Ben Sira (BZAW 379; Berlin – New York: Walter de Gruyter, 2007). (Crossref)
Urbanz W., Gebet im Sirachbuch. Zur Terminologie von Klage und Lob in der griechischen Texttradition (HBS 60; Freiburg am Breisgau: Herder, 2009).
Vella J., „Eclesiastico”, La Sagrada Escritura. Antiguo Testamento (Biblioteca de Autores Cristianos; Madrid: Biblioteca de Autores Cristianos, 1970) V, 1-217.
Wolff H.W., Antropologia dell’Antico Testamento (Biblioteca Biblica 12; Brescia: Editrice Queriniana, 42002).
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
- Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r., Autor publikacji udziela Wydawcy czasopisma „The Biblical Annals” niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z składanego do publikacji Utworu przez czas nieokreślony na nieograniczonym terytorium na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalenia Utworu, zwielokrotnienia Utworu dowolną techniką (w tym m.in. drukiem oraz w formie zapisu elektronicznego) na wszelkich znanych nośnikach (w tym m.in. informatycznych, elektronicznych i poligraficznych) oraz we wszelkich systemach informatycznych (szczególnie typu Internet);
b) w zakresie wprowadzenia Utworu do pamięci komputera, rozpowszechniania Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu, wprowadzenia do obrotu Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu;
c) w zakresie publicznego wykonania, odtwarzania, wystawiania i wyświetlania Utworu, użyczaniu, najmu i dzierżawy Utworu oraz egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu;
d) w zakresie udostępniania, wprowadzanie do obrotu i rozpowszechniania Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu za pośrednictwem sieci informatycznych, w szczególności typu Internet, w tym promocji lub reklamy Utworu, czasopisma lub Wydawcy. - Ponadto, Autor nieodpłatnie zezwala Wydawcy na korzystanie i rozporządzanie opracowaniami Utworów.
- Wydawca może udzielać sublicencji.
- Osoby trzecie z Utworów oraz z innych materiałów zawierających lub powstałych w oparciu o Utwory mogą korzystać zgodnie ze wzorcem licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 (znanej również jako CC-BY).
