"Kadzidło pachnące, miód, muzyka". Znaczenie obrazowych porównań w pochwale Jozjasza (Syr 49,1)
Jolanta Judyta Pudełko
Akademia Katolicka w Warszawie , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-5392-4109
Abstrakt
Syrach opisuje króla Jozjasza w Pochwale Przodków (Syr 44–49) w zaledwie trzech wersetach (Syr 49,1–3). Pochwała ta kończy się konkluzją (49,4), która łączy Jozjasza z Dawidem i Ezechiaszem, uznawanymi za jedynych pozytywnych władców Judy. Mędrzec lakonicznie podkreśla wysiłki reformatorskie Jozjasza. Zwraca uwagę na usunięcie pogańskich kultów (49,2) i jego głęboką więź serca z Panem, która wzmocniła cały naród (49,3). Jednak pierwszy werset tej pochwały ma zupełnie inny charakter. W 49,1 mędrzec przedstawia trzy obrazy (kadzidło, miód i muzykę), które odnoszą się do pamięci króla. Celem artykułu jest próba zrozumienia znaczenia tych porównań i zasadności ich użycia w odniesieniu do pamięci króla Jozjasza. Wspomnienie króla i jego imienia staje się pomocą dla przyszłych pokoleń, które mają umacniać swoją tożsamość ludu przymierza poprzez troskę o kult, przyjmowanie Bożego słowa i umiłowanie mądrości Prawa.
Słowa kluczowe:
Praise of the Ancestors, Sir 44–49, Sir 49:1, King Josiah, Old TestamentBibliografia
Adamczyk, D., „Historiozbawcza perspektywa grzechów narodu wybranego w okresie podzielonego królestwa (na podstawie 1–2 Krl i 1–2 Krn)”, Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie 17 (2011) 5–26.
Allen, L.C., Ezekiel 1–19 (Word Biblical Commentary 28; Dallas, TX: Word 1994).
Althann, R., „Josiah”, The Anchor Yale Bible Dictionary (red. D.N. Freedman) (New York: Doubleday 1992) III, 1015–1018. (Crossref)
Beentjes, P.C., „Sweet is His Memory, Like Honey to the Pala te. King Josiah in Ben Sira 49,1–4”, Biblische Zeitschrift 34 (1990) 262–266. (Crossref)
Beentjes, P.C. (red.), The Book of Ben Sira in Hebrew. A Text Edition of All Extant Hebrew Manuscripts and a Synopsis of All Parallel Hebrew Ben Sira Texts (Supplements to Vetus Testamentum 68; Leiden – New York – Köln: Brill 1997). (Crossref)
Beyse, K.M., „ משל ”, Theological Dictionary of the Old Testament (red. G.J. Botterweck – H. Ringgren) (Grand Rapids, MI – Cambridge : Eerdmans 1998) IX, 64–67.
Bright, J., Historia Izraela (tłum. J. Radożycki) (Warszawa: PAX 1994).
Caquot, A., „ דבש ”, Theological Dictionary of the Old Testament (red. G.J. Botterweck – H. Ringgren) (Grand Rapids, MI – Cambridge: Eerdmans 1978) III, 128–131.
Clements, R.E., „ קטר ”, Theological Dictionary of the Old Testament (red. G.J. Botterweck – H. Ringgren) (Grand Rapids, MI – Cambridge: Eerdmans 2004) XIII, 10–16.
Corley, J., „Sirach 44:1–15 as Introduction to the Praise of the Ancestors”, Studies in the Book of Ben Sira. Papers of the Third International Conference on the Deuterocanonical Books, Shime’on Centre, Pápa, Hungary, 18–20 May, 2006 (red. G.G. Xeravits – J. Zsengellér) (Supplements to the Journal for the Study of Judaism 127; Leiden – London: Brill 2008) 151–181.
Egger-Wenzel R., „Josiah and His Prophet(s) in Chronicles and Ben Sira: An Intertextual Compa rison”, Rewriting Biblical History: Essays on Chronicles and Ben Sira in Honor of Pancratius C. Beentjes (red. J. Corley – H. van Grol) (Deuterocanonical and Cognate Literature Studies 7; Berlin – New York: De Gruyter 2011) 231–256. (Crossref)
Egger-Wenzel, R. (red.), A Polyglot Edition of the Book of Ben Sira with a Synopsis of the Hebrew Manuscripts (Contributions to Biblical Exegesis and Theology 101; Leuven – Paris – Bristol, CT: Peeters 2022). (Crossref)
Friberg, B. –Friberg, T. –Miller, N.F., Analytical Lexicon of the Greek New Testament (Grand Rapids, MI: Baker Academic 2000).
Gamberoni, J., „ שתה ”, Theological Dictionary of the Old Testament (red. G.J. Botterweck – H. Ringgren) (Grand Rapids, MI – Cambridge: Eerdmans 2006) XV, 515–543.
Grant, M., Dzieje dawnego Izraela (tłum. J. Schwakopf ) (Rodowody Cywilizacji; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1991).
Greenberg, M., Ezekiel 1–20: A New Translation with Introduction and Commentary ( Anchor Bible 22; Garden City, NY: Doubleday 1983). (Crossref)
Koehler, L. – Baumgartner, W. – Stamm, J.J. (red.), The Hebrew and Aramaic Lexicon of the Old Testament (HALOT) (Leiden – New York – Köln: Brill 1994–2000) I–V.
Koehler, L. – Baumgartner, W. – Stamm, J.J. (red.), Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu (red. wyd. pol. P. Dec) (Warszawa: Vocatio 2008) I–II.
Langkammer, H., Księga Syracha. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz, ekskursy (Pismo Święte Starego Testamentu 8.5; Poznań: Pallottinum 2020).
Lemański, J., Księga Wyjścia. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz (Nowy komentarz biblijny. Stary Testament 2; Edycja Świętego Pawła: Częstochowa 2009).
Liverani, M., Nie tylko Biblia. Historia starożytnego Izraela (tłum. J. Puchalski) (Biblioteka Humanisty; Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2010). (Crossref)
Lowery, R.H., The Reforming Kings: Cults and Society in First Temple Judah ( Journal for the Study of the Old Testament 120; Sheffield: JSOT Press 1991).
Mack, B.L., Wisdom and the Hebrew Epic. Ben Sira’s Hymn in Praise of the Fathers (Chicago Studies in the History of Judaism; Chicago, IL – London: University of Chicago Press 1985).
MacKenzie, R.A.F., „Ben Sira as Historian”, Trinification of the World: A Festschrift in Honor of F.E. Crowe (red. T.A. Dunne – J.M. Laport) (T oronto: Regis College Press 1978) 312–327.
Morla, V., Los manuscritos hebreos de Ben Sira (Asociación Bíblica Española 59; Estella: Verbo Divino 2012).
Mulder, O., Simon the High Priest in Sirach 50. An Exegetical Study of the Significance of Simon the High Priest as Climax to the Praise of the Fathers in Ben Sira’s Concept of the History of Israel (Supplements to the Journal for the Study of Judaism 78; Leiden – Boston, MA: Brill 2003). (Crossref)
Na’aman, N., „The King Leading Cult Reforms in his Kingdom: Josiah and Other Kings in the Ancient Near East”, Zeitschrift für altorientalische und biblische Rechtsgeschichte 12 (2006) 131–168.
Peters, N., Das Buch Jesus Sirach oder Ecclesiasticus. Übersetzt und erklärt (Exegetisches Handbuch zum Alten Testament 25; Münster: Aschendorff 1913).
Petraglio, R., Il libro che contamina le mani. Ben Sirac rilegge il libro e la storia d’Israele ( Theologia 4; Palermo: Agustinus 1993).
Pudełko, J., „Dawid jako organizator kultu w Pochwale Ojców (Syr 47,8–10)”, Biblica et Patristica Thoruniensia 10/2 (2017) 263–283. (Crossref)
Pudełko, J., Profetyzm w Księdze Syracha (Studia Biblica Lublinensia 21; Lublin: Wydawnictwo KUL 2020).
Pudełko, J., „A Priestly Perspective on the Representation of History in the Praise of the Ancestors (Sir 44–49)”, Verbum Vitae 41/2 (2023) 219–235. (Crossref)
Rahlfs, A. – Hanhart, R. (red.), Septuaginta. I–II. Id est Vetus Testamentum graece iuxta interpretes (Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft 1979; wyd. 2 2006).
Reiterer, F.V. – Ringgren H. – Fabry H.J., „ שֵֵׁם ”, Theological Dictionary of the Old Testament (red. G.J. Botterweck – H. Ringgren) (Grand Rapids, MI – Cambridge : Eerdmans 2006) XV, 133–176.
Sauer, G., Jesus Sirach / Ben Sira (ATD Apokryphen 1; Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht 2000).
Skehan, P.W. – Di Lella, A.A., The Wisdom of Ben Sira (Anchor Bible 39; New York – London – Toronto: Doubleday 1987).
Smend, R., Die Weisheit des Jesus Sirach erklärt (Berlin: Reimer 1906). (Crossref)
Snaith, G., Ecclesiasticus or The Wisdom of Jesus Son of Sirach ( Cambridge Bible Commentary 26; Cambridge: Cambridge University Press 1974).
The Lexham Analytical Lexicon of the Septuagint (Bellingham, WA: Lexham Press 2012).
Toloni, G., „La riforma di Giosia nell’ottica di Ben Sira. Ideologia e storia in Sir 49,2a”, Rivista Biblica 47/3 (1999) 257–276.
Uehlinger, C., „Was there a Cult Reform under King Josiah? The Case for a Well-Grounded Minimum”, Good
Kings and Bad Kings (red. C.V. Camp – A. Mein) (Library of Hebrew Bible Old Testament Studies 393; New York – London: Clark 2005) 279–316.
Van Dam, C., „The Incense Offering in Its Biblical Context”, Mid-America Journal of Theology 7/2 (1991) 179–184.
Warzecha, J., Historia dawnego Izraela (Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego 2005).
Węcowski, M., „Sympozjon, czyli wino jako źródło kultury”, Antropologia antyku greckiego. Zagadnienia i wybór
tekstów (red. W. Lengauer – L. Trzcionkowski) (Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2011) 399–413.
Zapff, B.M., Jesus Sirach 25 – 51 (Die Neue Echter Bibel 39; Würzburg: Echter 2010).
Ziegler, J. (red.), Sapientia Iesu Filii Sirach, wyd. 2 (Septuaginta. Vetus Testamentum Graecum Auctoritate Academiae Scientiarum Gotteingensis editum 12.2; Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht 1980).
Zimmerli, W., Ezekiel 1: A Commentary on the Book of the Prophet Ezekiel. Chapters 1–24 (Hermeneia; Philadelphia, PA: Fortress 1979).
Akademia Katolicka w Warszawie https://orcid.org/0000-0001-5392-4109
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
- Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r., Autor publikacji udziela Wydawcy czasopisma „The Biblical Annals” niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z składanego do publikacji Utworu przez czas nieokreślony na nieograniczonym terytorium na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalenia Utworu, zwielokrotnienia Utworu dowolną techniką (w tym m.in. drukiem oraz w formie zapisu elektronicznego) na wszelkich znanych nośnikach (w tym m.in. informatycznych, elektronicznych i poligraficznych) oraz we wszelkich systemach informatycznych (szczególnie typu Internet);
b) w zakresie wprowadzenia Utworu do pamięci komputera, rozpowszechniania Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu, wprowadzenia do obrotu Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu;
c) w zakresie publicznego wykonania, odtwarzania, wystawiania i wyświetlania Utworu, użyczaniu, najmu i dzierżawy Utworu oraz egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu;
d) w zakresie udostępniania, wprowadzanie do obrotu i rozpowszechniania Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu za pośrednictwem sieci informatycznych, w szczególności typu Internet, w tym promocji lub reklamy Utworu, czasopisma lub Wydawcy. - Ponadto, Autor nieodpłatnie zezwala Wydawcy na korzystanie i rozporządzanie opracowaniami Utworów.
- Wydawca może udzielać sublicencji.
- Osoby trzecie z Utworów oraz z innych materiałów zawierających lub powstałych w oparciu o Utwory mogą korzystać zgodnie ze wzorcem licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 (znanej również jako CC-BY).
