Jahwe - „szybki śwadek” w Ml 3,5b na tle literatury międzytestamentalnej i rabinicznej
Arnold Zawadzki
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , PolskaAbstrakt
The article analyzes the imagery of God as a “swift witness” (Mal 3:5b) against the backdrop of the Jewish biblical, intertestamental, and rabbinic traditions. By adopting the reference to the deuteronomistic institution of the witness which provided surety for the observance of the Sinaitic covenant, the prophet implicitly expresses the advent of a religious crisis signaled by the lack of proper religious identity and by the weakening of the temple institutions created to safeguard and cultivate this identity. The image of God as a “swift witness” who comes to his temple to execute judgment on those who break the Covenant, and to inaugurate the ultimate era of justice, constitutes the prophet’s answer to all those who harbor doubt about God’s justice.
Słowa kluczowe:
świadek, prędki świadek, Bóg-Świadek, świątynia, świadkowie przymierza, proces sądowy, wykonanie wyrokuBibliografia
Buis P., La notion d’alliance dans l’Ancien Testament (LD 88; Paris: Cerf, 1976).
Delcor M., „Les attaches littéraires, l’origine et la signification de l’expression biblique «prendre témoin le ciel et la terre»”, Vetus Testamentum 16 (1966) 8-25. (Crossref)
Dogondke, D., „Hebrajskie wyrażenie «świadek szybki» (Ml 3,5)”, Więcej szczęścia jest w dawaniu aniżeli w braniu. Księga pamiątkowa dla księdza profesora Waldemara Chrostowskiego w 60. rocznicę urodzin (red. B. Strzałkowska) (Ad Multos Annos 15; Warszawa: Stowarzyszenie Biblistów Polskich, 2011) II, 696-707.
Driver S.R., Deuteronomy (ICC; Edinburgh: T&T Clark, 19603).
Freudenstein E.C., „A Swift Witness”, Tradition: A Journal of Orthodox Jewish Thought 13/3 (1973) 114-123.
E.M. Good, „Capital Punishment and Its Alternatives in Ancient Near Eastern Law”, Stanford Law Review 19 (1967) 947-977. (Crossref)
Grant M., Dzieje dawnego Izraela (Warszawa: PIW, 1991).
Harris R.L. – Archer G.L.– Waltke B.K. (red.), Theological Wordbook of the Old Testament (Chicago: Moody Press, 1980) II.
Huffmon H.B., „The Covenant Lawsuit in the Prophets”, Journal of Biblical Literature 78 (1959) 285-295. (Crossref)
Jenni E. – Westermann C. (red.), Theological Lexicon of the Old Testament (Peabody: Hendrickson Publishers, 1997).
Mayes A.D.H., Deuteronomy (NCBC; Grand Rapids: Eerdmans, 1981).
McComiskey T.E. (red.), The Minor Profets. An Exegetical and Expository Commentary (Grand Rapids: Baker Academic, 31983).
Mędala S., Wprowadzenie do literatury międzytestamentalnej (Kraków: The Enigma Press, 1994).
Moran W.L., „Some Remarks on the Song of Moses”, Biblica 43 (1962) 317-327.
Mosca P.G., „Once Again the Heavenly Witness of Ps 89:38”, Journal of Biblical Literature 105 (1986) 27-37. (Crossref)
Muchowski P., Rękopisy znad Morza Martwego (Kraków: The Enigma Press, 1996).
Muchowski P., Komentarze do rękopisów znad Morza Martwego (Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2005).
Mullen E.T., Jr., „The Divine Witness and the Davidic Royal Grant: Ps 89:37-38”, Journal of Biblical Literature 102 (1983) 207-218. (Crossref)
Parchem M., Świątynia według zwoju z groty 11 w Qumran (Warszawa: Vocatio, 2006). (Crossref)
Pfeiffer E., „Die Disputationsworte im Buche Maleachi. Ein Beitrag zur formgeschichtlichen Struktur”, Evangelische Theologie 19 (1959) 546-568. (Crossref)
Piwowar A., Historia Izraela czasów Starego Testamentu (Materiały Pomocnicze do Wykładów z Biblistyki 12; Lublin: Wydawnictwo KUL, 2013).
von Rad G., Deuteronomio (Brescia: Paideia, 1979).
Reventlow H.G., Aggeo, Zaccaria e Malachia (Brescia: Paideia, 2010).
Scalise P.J., „Malachi 3:13–4:3 – A Book of Remembrance for God-fearers”, Review and Expositor 4/95 (1998) 575. (Crossref)
Shanks H. (red.), Starożytny Izrael. Od Abrahama do zburzenia Świątyni Jerozolimskiej przez Rzymian (Warszawa: Vocatio, 1999).
Schoeps J.H. (red.), Nowy leksykon judaistyczny (Warszawa: Cyklady, 2007).
Simoens Y., Secondo Giovanni. Una traduzione e un’interpretazione (Bologna: Edizioni Dehoniane, 2000).
Smith R.L., Micah – Malachi (WBC 32; Waco: Word Books Publisher, 1984).
Snyman S.D. (Fanie), Malachi (Historical Commentary on the Old Testament; Leuven – Paris – Bristol: Peeters, 2015).
Sweeney M.A., The Twelve Prophets (Berit Olam Series; Collegeville: Liturgical Press, 2000).
Tigay J.H., Deuteronomy (The JPS Torah Commentary; Philadelphia: Jewish Publication Society of America, 1996).
Tyloch W., „Zwój Świątynny”, Euhemer 27/3 (1983) 3-20; 28/1 (1984) 3-20; 28/2 (1984) 11- 28; 28/3 (1984) 9-27.
Waltke B.K., An Old Testament Theology. An Exegetical, Canonical, and Thematic Approach (Grand Rapids: Zondervan, 2007).
Veijola T., „The Witness in the Clouds: Ps 89:38”, Journal of Biblical Literature 107/3 (1988) 417. (Crossref)
Yadin Y., Megillat ham-miqdash: The Temple Scroll (Jerozolima: Israel Exploration Society, 1977) (wyd. ang. popr. 1983).
Zawadzki A., „Mesjaństwo w Ml 3,1-5 i jego deuteronomistyczna korekta – studium egzegetyczno- historyczne”, The Biblical Annals 5 (2015) 375-403. (Crossref)
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
- Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r., Autor publikacji udziela Wydawcy czasopisma „The Biblical Annals” niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z składanego do publikacji Utworu przez czas nieokreślony na nieograniczonym terytorium na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalenia Utworu, zwielokrotnienia Utworu dowolną techniką (w tym m.in. drukiem oraz w formie zapisu elektronicznego) na wszelkich znanych nośnikach (w tym m.in. informatycznych, elektronicznych i poligraficznych) oraz we wszelkich systemach informatycznych (szczególnie typu Internet);
b) w zakresie wprowadzenia Utworu do pamięci komputera, rozpowszechniania Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu, wprowadzenia do obrotu Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu;
c) w zakresie publicznego wykonania, odtwarzania, wystawiania i wyświetlania Utworu, użyczaniu, najmu i dzierżawy Utworu oraz egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu;
d) w zakresie udostępniania, wprowadzanie do obrotu i rozpowszechniania Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu za pośrednictwem sieci informatycznych, w szczególności typu Internet, w tym promocji lub reklamy Utworu, czasopisma lub Wydawcy. - Ponadto, Autor nieodpłatnie zezwala Wydawcy na korzystanie i rozporządzanie opracowaniami Utworów.
- Wydawca może udzielać sublicencji.
- Osoby trzecie z Utworów oraz z innych materiałów zawierających lub powstałych w oparciu o Utwory mogą korzystać zgodnie ze wzorcem licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 (znanej również jako CC-BY).
