Nowe tłumaczenie i interpretacja Iz 55,3-5. Studium egzegetyczno-historyczne
Arnold Jan Zawadzki
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , PolskaAbstrakt
Abstract: The article proposes a new translation and interpretation of the messianic prophecy in Isa. 55:1-7, whose vv. 3-5 are thoroughly analyzed. The analysis includes not only the meaning of the individual words, but also the syntactic situation of the whole sentences. It was taken into account the problem of the historical context in which Deutero-Isaiah lived, worked and preached his message. This survey is designed to obtain a better understanding of the periscope, a more consistent translation and structure of the whole passage. The study undertakes an inquiry into the question of whether the eternal covenant in Isa. 55:1-7 is the continuation of the Sinaitic Covenant, or rather does its content go beyond the Mosaic Law, creating a totally new relationship of God with Israel. The study also draws attention to the existence of a redactional addition, which shifts the weight of the original message from a revanchist Judeocentrism toward the irenic ethnocentrism typical of the Book of Jonah.
Słowa kluczowe:
Dawidowe świadectwo, świadek, Dawid, wieczne przymierze, Deuteroizajasz, narody, mesjańska MądrośćBibliografia
Adinolfi, M., „Le opere di pietà liturgica di David in 2 Cron. 6,42”, Bibbia e Oriente 8 (1966) 31-36.
Aharoni, Y. et al. (red.), The Carta Bible Atlas (Jerusalem: The Hebrew University 42002).
Alt, A., „The Formation of Israelite State in Palestine”, Essays on the Old Testament History and Religion (Garden City: Doubleday 1967).
Baltzer K., Deutero-Isaiah. A Commentary on Isaiah 40–55 (Minneapolis: Hermeneia 1999).
Begrich, J., Studien zu Deuterojesaja (BWANT 4/25; Stuttgart: Kohlhammer 1938) 59-61.
Beuken W.A.M., „The Confession of God’s Exclusivity by all Mankind”, Bijdragen 35 (1974) 335-356.
Beuken, W.A.M., „Isa. 55,3-5: the Reinterpretation of David”, Bijdragen 35 (1974) 49-64.
Bickermann, E.J., „The Babylonian Captivity”, The Cambridge History of Judaism (red. W. D. Davies– L. Finkelstein) (Cambridge: Cambridge University Press 1984) I, 342-358.
Blenkinsopp, J., „A Jewish Sect of the Persian Period”, Catholic Biblical Quarterly 52 (1990) 39-49.
Brueggemann, W., „Is 55 and Deuteronomic Theology”, Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 80 (1968) 191-203.
Burrows, M. (red.), The Dead Sea Scrolls of St. Mark’s Monastery (New Haven: The American Schools of Oriental Research 1950).
Caquot, A., „Les grȃces de David. A propos d’Isaïe 55,3b”, Semitica 15 (1965) 45-59.
Craghan, F., „Księga Wyjścia”, Międzynarodowy komentarz do Pisma Świętego (red. W.R. Farmer) (Vocatio: Warszawa 2001) sub voce.
Cross, F.M. – Freedman, D.N., Early Hebrew Orthography (New Haven: American Oriental Society 1952).
De Roo, J.C.R., „David’s Deed in the Dead Sea Scrolls”, Dead Sea Discoveries 6/1 (1999) 44-65.
Delitzsch, F., Biblical Commentary on the Prophecies of Isaiah (Edinburgh: T.T. Clark 1873) I-II.
Eissfeldt, O., „The Promises of Grace to David in Isaiah 55,1-5”, Israel’s Prophetic Heritage. Essays in Honor of James Muilenburg (red. B .W. A nderson – W. H arrellson) ( New York: Harper & Bros 1962) 196-207.
Gesenius, W. – Kautzsch, E. – Cowley, A.E., Hebrew Grammar (Oxford: Clarendon Press 1910).
Gilbert, M., La sapienza del cielo (Torino: San Paolo 2005).
Glück, N., Das Wort ḥeseḏ im alttestamentlichen Sprachgebrauche als menschliche und göttliche gemeinschaftgemässe Verhaltungsweise (BZAW 47; Berlin: A. Töpelmann 21961).
Grabbe, L.L., Judaism from Cyrus to Hadrian. I. The Persian and Greek Periods (Minneapolis: Fortress 1992).
Harris, R.L. – Archer, G.L. – Waltke, B.K. (red.), Theological Wordbook of the Old Testament (Chicago: Moody Press 1980) II.
Ishida, T., The Royal Dynasties in Ancient Israel. A Study on the Formation and Development of Royal-Dynastic Ideology (BZAW 142; Berlin – Nowy York: De Gruyter 1977).
Jankowski, A., „Biblijne pojęcie przymierza”, Biblijna teologia przymierza (Kraków: Wydawnictwo Benedyktynów Tyniec 1997).
Jenni, E. – Westermann, C., Theological Lexicon of the Old Testament (Peabody: Hendrickson Publishers 1997) II.
Joüon, P., Grammaire de l’hébreu biblique (Rzym: Pontificio Istituto Biblico 1923).
Kopeć, W., „Starotestamentalne przymierza zapowiedzią i znakiem”, Eucharystia sakramentem braterstwa (Rozprawy Naukowe 41; Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny 2002) 25-26.
Koehler, L. – Baumgartner, W. – Stamm, J.J., Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu (Warszawa: Vocatio 2008) I.
Kraus, H.-J., Psalms 1–59 (Minneapolis: A Continental Commentary 1993).
Kutcher, E.Y., The Language and Linguistic Background of the Isaiah Scroll (1QIsa) (Leiden: Brill 1974).
Lambdin, T.O., Wprowadzenie do hebrajskiego biblijnego (Lublin: KUL 2012).
Liverani, M., Oltre la Bibbia (Bari: Laterza 2004).
Melugin, R.F., The Formation of Isaiah 40–55 (BZAW 141; Berlin: De Gruyter 1976).
Michel, D., „Das Rätsel Deuterojesaja”, Theologia Viatorum 13 (1975/76) 115-132.
Migne, J.-P. (red.), Patrologia cursus completus. Series Graeca (Paris: Garnier 1857-1886) XVIII; LXX.
Myers, J.M., II Chronicles (AB 13; Garden City: Doubleday 1965).
Nissinen, M. „How Prophecy Became Literature”, Scandinavian Journal of the Old Testament 19 (2005) 153-172.
von Rad, G., Teologia dell’Antico Testamento (Brescia: Paideia 1974) I-II.
Smend, R., La formazione dell’Antico Testamento (Brescia: Paideia 1993).
Soggin, J.A., Storia d’Israele (Brescia: Paideia 2002).
Sukenik, E.L. (red.), The Dead Sea Scrolls of the Hebrew University (Jerusalem: Magnes Press, Hebrew University 1955).
Thomson, D.W., „A Consideration of some unusual Ways of expressing the Superlative in Hebrew”, Vetus Testamentum 3 (1953) 209-224.
Thomson, D.W., „Some further Remarks on unusual Ways expressing the Superlative in Hebrew”, Vetus Testamentum 18 (1968) 120-124.
Tadmor H., „The Babylonian Exile and the Restoration”, A History of the Jewish People (red. H. Ben-Sasson) (Cambridge: Harvard University Press 1976) 91-182.
Waltke B.K. – M. O’Connor, An Introduction to Biblical Hebrew Syntax (Winiona Lake: Eisenbrauns 1990).
Watts, J.D. W., Isaiah 34–66 (WBS 25; Waco: Word Books 1987).
Westermann, C., Isaia 40–66 (Brescia: Paideia 1978).
Williamson, H.G.M., „«The Sure Mercies of David»: Subjective or Objective Genetive?”, Journal of Semitic Studies 23 (1978) 31-49.
Zenger, E., „«Hört auf dass ihr lebt» (Isa 55:3): Alttestamentliche Hinweise zu einer Theologie des Gotteswortes”, J. Schreiner (red.), In Freude am Gottesdienst (Festschrift – J.G. Plöger) (Stuttgart: Katholisches Bibelwerk 1983) 133-144.
Zobel, H.J., „ḥeseḏ”, G.J. Botterweck – H. Rinnreg et al. (red.), Grande Lessico dell’Antico Testamento (Brescia: Paideia 2003) III, kol. 67-69.
Licencja
- Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r., Autor publikacji udziela Wydawcy czasopisma „The Biblical Annals” niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z składanego do publikacji Utworu przez czas nieokreślony na nieograniczonym terytorium na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalenia Utworu, zwielokrotnienia Utworu dowolną techniką (w tym m.in. drukiem oraz w formie zapisu elektronicznego) na wszelkich znanych nośnikach (w tym m.in. informatycznych, elektronicznych i poligraficznych) oraz we wszelkich systemach informatycznych (szczególnie typu Internet);
b) w zakresie wprowadzenia Utworu do pamięci komputera, rozpowszechniania Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu, wprowadzenia do obrotu Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu;
c) w zakresie publicznego wykonania, odtwarzania, wystawiania i wyświetlania Utworu, użyczaniu, najmu i dzierżawy Utworu oraz egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu;
d) w zakresie udostępniania, wprowadzanie do obrotu i rozpowszechniania Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu za pośrednictwem sieci informatycznych, w szczególności typu Internet, w tym promocji lub reklamy Utworu, czasopisma lub Wydawcy. - Ponadto, Autor nieodpłatnie zezwala Wydawcy na korzystanie i rozporządzanie opracowaniami Utworów.
- Wydawca może udzielać sublicencji.
- Osoby trzecie z Utworów oraz z innych materiałów zawierających lub powstałych w oparciu o Utwory mogą korzystać zgodnie ze wzorcem licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 (znanej również jako CC-BY).
