Ks. Adolf Józef Bożeniec Jełowicki (1863-1937) – pierwszy Polak w jerozolimskiej szkole biblijnej
Jarosław Roman Marczewski
Instytut Historii Kościoła i Patrologii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-7021-6806
Abstrakt
The aim of this paper is to discuss and answer for the first time the question of the earliest Polish presence at the École biblique et archéologique française de Jérusalem. As an outcome of archival research carried out at St. Stephan’s Convent in Jerusalem following conclusions can be drawn. First of all, the attendance of Poles at the École biblique dates back to the very beginning of the school. As early as in 1892 that is only two years after its first commencement a Polish priest from the Archdiocese of Warsaw, Rev. Adolf Józef Bożeniec Jełowicki started his biblical studies there. He had an occasion to meet in person the founder of the school and the famous professor Fr. Marie-Joseph Lagrange. Rev. Jełowicki was also a witness to the creation of the important periodical “Revue Biblique”. Lectures at that time were few, and in the process of studying, the emphasis was put not only on theoretical knowledge, but also on discovering the Holy Land through practical classes in archeology and topography. Lastly, the stay of Rev. Jełowicki at the École biblique was only one year long nevertheless it resulted in the publication of a professional guide to Jerusalem and its surroundings, as well as several dozen encyclopedic entries on biblical topics. However, after returning to the homeland, Jełowicki could not pursue an academic career path, but the lessons learned at the École biblique became his important asset to future pastoral challenges as a rector in Warsaw, and then as an auxiliary bishop in Lublin.
Słowa kluczowe:
Adolf Józef Bożeniec Jełowicki, Francuska Szkoła Biblijna i Archeologiczna w Jerozolimie, duchowieństwo polskieBibliografia
Źródła archiwalne
Akta osobowe bpa Adolfa Józefa Bożeńca Jełowickiego (Archiwum Archidiecezjalne Lubelskie, sygn. Rep 60 B IIb J31).
Couvent Saint-Etienne de Jérusalem, Registre 1882-1910 (Archives du Couvent Saint-Etienne de Jérusalem [=ACSEJ], sygn. 4C/D).
École biblique et archéologique française de Jérusalem, Conseils. Studium Sancti Stephani Hierosolymitani. Liber examinum et exercitiorum scolasticorum. Registres (Archives du Couvent Saint-Etienne de Jérusalem [=ACSEJ], sygn. 4E/A-1).
École biblique et archéologique française de Jérusalem, Registres et listes des étudiants. Liste des étudiants de l’École depuis la création. Liste alphabétique (Archives du Couvent Saint-Etienne de Jérusalem [=ACSEJ], sygn. 4E/C-2).
Dębiński, K., Z przeżytych chwil. Cz. 1 (maszynopis, Biblioteka Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Lublinie, bez sygn.).
Protocolli (Archivio Segreto Vaticano, Archivio Nunziatura Varsavia, sygn. 192).
Opracowania
Braun, F.-M., L’oeuvre du Père Lagrange. Étude et bibliographie (Fribourg: Imprimerie Saint-Paul 1943).
Faucher, X., „École pratique d’études bibliques”, Revue Biblique 1/1 (1892) 126-132.
Goral, W., „Śp. ks. Adolf Józef Bożeniec Jełowicki sufragan lubelski (1863-1937)”, Wiadomości Diecezjalne Lubelskie 19 (1937) 344-351.
„J.E. Ks. Biskup A. J. Bożeniec Jełowicki, biskup tytularny lorymejski, sufragan lubelski”, Wiadomości Diecezjalne Lubelskie 1 (1919) 185-189.
Jełowicki Bożeniec, A.J., „Przechadzki po Jerozolimie i bliższych jej okolicach”, Kronika Rodzinna 27 (1894) 6-10, 70-72, 100-102, 139-142, 168-170, 201-203, 239-241, 263-266, 301-302, 338-341, 368-370, 388-390, 422-424, 465-467, 495-497, 520-522, 553-555, 588-590, 620-623, 654-656, 691-693, 716-718, 758-759.
Jełowicki Bożeniec, A.J., Przechadzki po Jerozolimie i bliższych jej okolicach (Warszawa: Nakład M. Orgelbranda 1897).
Jełowicki Bożeniec, A.J., „Sześć dni w Kairze”, Kronika Rodzinna 26 (1893) 673-678, 705-710.
Lagrange, M.-J., „Chronique. Après vingt-cinq ans”, Revue Biblique 12 (1915) 248-261.
Montagnes, B., Marie-Joseph Lagrange. Une biographie critique (Paris: Cerf 2004). Le Père Lagrange au service de la Bible. Souvenirs personnels (Paris: Cerf 1967).
Séjourné, P.-M., „Chronique”, Revue Biblique 2 (1893) 119-145.
Stopniak, F., „Jełowicki Adolf Józef”, Słownik polskich teologów katolickich (red. L. Grzebień) (Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1983) V, 596-598.
Vincent, L.-H., „Le Père Lagrange”, Revue Biblique 47 (1938) 321-354.
Wodzianowska, I., Rzymskokatolicka Akademia Duchowna w Petersburgu 1842-1918 (Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 2007).
Instytut Historii Kościoła i Patrologii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-7021-6806
Licencja
- Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r., Autor publikacji udziela Wydawcy czasopisma „The Biblical Annals” niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z składanego do publikacji Utworu przez czas nieokreślony na nieograniczonym terytorium na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalenia Utworu, zwielokrotnienia Utworu dowolną techniką (w tym m.in. drukiem oraz w formie zapisu elektronicznego) na wszelkich znanych nośnikach (w tym m.in. informatycznych, elektronicznych i poligraficznych) oraz we wszelkich systemach informatycznych (szczególnie typu Internet);
b) w zakresie wprowadzenia Utworu do pamięci komputera, rozpowszechniania Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu, wprowadzenia do obrotu Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu;
c) w zakresie publicznego wykonania, odtwarzania, wystawiania i wyświetlania Utworu, użyczaniu, najmu i dzierżawy Utworu oraz egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu;
d) w zakresie udostępniania, wprowadzanie do obrotu i rozpowszechniania Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu za pośrednictwem sieci informatycznych, w szczególności typu Internet, w tym promocji lub reklamy Utworu, czasopisma lub Wydawcy. - Ponadto, Autor nieodpłatnie zezwala Wydawcy na korzystanie i rozporządzanie opracowaniami Utworów.
- Wydawca może udzielać sublicencji.
- Osoby trzecie z Utworów oraz z innych materiałów zawierających lub powstałych w oparciu o Utwory mogą korzystać zgodnie ze wzorcem licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 (znanej również jako CC-BY).
