Obecność anioła w opowiadaniu o najeździe Sennacheryba na Jerozolimę w Syr 48,21
Judyta Pudełko
Papieski Wydział Teologiczny w Warszawie , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-5392-4109
Abstrakt
Księgi biblijne przedstawiają wydarzenia z historii biblijnego Izraela interpretując je w kluczu teologicznym. Dotyczy to również opisu najazdu króla Asyrii Sennacheryba na Judę i Jerozolimę w 701 r. przed Chr. Konfrontacja ta znalazła nawet odzwierciedlanie w źródłach asyryjskich, które podkreślają potęgę Asyrii. Jednak przekaz biblijny uwidacznia niezwykłą interwencję Boga, który w tajemniczy sposób ocalił swój lud. Był to przekaz tak istotny, iż został przedstawiony w Starym Testamencie aż cztery razy: 2 Krl 19,35; 2 Krn 32,21; Iz 37,21 oraz Syr 48,21. Przekazy biblijne tłumaczą ocalenie Jerozolimy interwencją Boga, który działa poprzez swojego „posłańca” – anioła. Najpóźniejszy opis tego wydarzenia w Syr 48,21 wraz z kontekstem sugeruje własną interpretację tego wydarzenia. Anioł, przez którego Bóg działa w obronie swojego ludu może być zidentyfikowany w prorokiem Izajaszem, który ogłasza Boże orędzeie ocalenia, jako odpowiedź na modlitwę ludu.
Słowa kluczowe:
Stary Testament, Księga Syracha, Pochwała ojców, Anioł Pana, najazd Sennacheryba na Judę, Syr 48,18-21Bibliografia
Bar S., „The Destroying Angel”, Jewish Bible Quarterly 42/4 (2014) 255-261.
Beentjes P.C., „Hezekiah and Isaiah: A Study on Ben Sira xlviii 15-25”, New Avenues in the Study of the Old Testament (red. A.S. Van der Woude) (Leiden: Brill 1989) 77-88.
Beentjes P.C. (red.), The Book of Ben Sira in Hebrew. A Text Edition of all Extant Hebrew Manuscripts and a Synopsis of all Parallel Hebrew Ben Sira Texts (Supplements to Vetus Testamentum 68; Leiden – New York – Köln: Brill 1997).
Beentjes P.C., „Is Search of Parallels: Ben Sira and the Book of Kings”, Intertextual Studies in Ben Sira and Tobit (red. J. Corley) (Washington, D.C.: Catholic Biblical Association of America 2005) 118-131.
Beentjes P.C., „Prophets and Prophecy in the Book of Ben Sira”, Prophets, Prophecy, and Prophetic Texts in Second Temple Judaism (red. M.H. Floyd) (London: T & T Clark 2006) 135-150.
Box G.H. – Oesterley W.O.E., „The Book of Sirach”, The Apocrypha and Pseudepigrapha of the Old Testament with Introductions and Critical and Explanatory Notes to the Several Books (red. R.H. Charles) (Oxford: Clarendon 1913) 268-517.
Bright J., Historia Izraela (przeł. J. Radożycki) (Warszawa: PAX 1994).
Calduch-Benages N. – Ferrer J. – Liesen J. (red.), La Sabiduría del escriba. Wisdom of the Scribe (Biblioteca Midrásica 26; Estella: Editorial Verbo Divino 2003).
Chavalas M., „Sennacherib’s Invasion of Judah”, Fides et historia 27/2 (1995) 5-22.
Cogan M. – Tadmor H., II Kings: A New Translation with Introduction and Commentary (The Anchor Yale Bible 11; New Haven, London: Yale University Press 1988).
Corley J., Sirach (The Collegeville Bible Commentary 21; Collegeville, MN: Liturgical Press 2013).
Demitrów A., Quattro oranti nell’Elogio dei Padri (Sir 44–49). Studio dei testi e delle tradizioni (Opolska Biblioteka Teologiczna 124; Opole: Wydawnictwo Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2011).
Geyer J.B., „2 Kings XVIII 14-16 and the Annals of Sennacherib”, Vetus Testamentum 21 (1971) 604-606.
Goshen-Gottstein A., „Ben Sira’s Praise of the Fathers: A Canon-Conscious Reading”, Ben Sira's God (red. R. Egger-Wenzel) (Berlin: Walter de Gruyter 2002) 235-267.
Grant M., Dzieje dawnego Izraela (tłum. J. Schwakopf) (Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1991).
Hamp V., Sirach (Die Heilige Schrift in deutscher Übersetzung, Echter –Bibel 13; Würzburg: Echter Verlag 1952).
Herodot, Dzieje (tłum. S. Hammer) (Warszawa: Czytelnik 2015).
Hobbs T.R., 2 Kings (WBC 13; Dallas, TX: Word Incorporated 1998).
Liverani M., Nie tylko Biblia. Historia starożytnego Izraela (tłum. J. Puchalski) (Biblioteka humanisty; Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2010).
Luckenbill D.D., The Annals of Sennacherib (Chicago: University Press 1924).
Mack B.L., Wisdom and the Hebrew Epic. Ben Sira’s Hymn in Praise of the Fathers (Chicago – London: The University of Chicago Press 1985).
MacKenzie R.A.F., „Ben Sira as Historian”, Trinification of the World: A Festschrift in Honor of F.E. Crowe (red. T.A. Dunne – J.M. Laport) (Toronto: Regis College Press 1978) 312-327.
Mack B.L., Wisdom and the Hebrew Epic. Ben Sira’s Hymn in Praise of the Fathers (Chicago – London: The University of Chicago Press 1985).
Marböck J., „Jesaja in Sirach 48,15-25: Zum Prophetenverständnis in der späten Weisheit”, Schriftauslegung in der Schrift (red. O.H. Steck Odil) (Berlin: Walter de Gruyter 2000) 305-319.
Minissale A., Siracide (Ecclesiastico). Versione – Introduzione – Note (Roma: Edizioni Paoline 1980).
Nadav N., „Updating the Messages: Hezekiah’s Second Prophetic Story (2 Kings 19,9b-35) and the Community of Babylonian Deportees”, Like a Bird in a Cage (red. L.L. Grabbe) (Sheffield: Sheffield Academic Press 2003) 201-220.
Oesterley W.O.E., The Wisdom of Jesus the Son of Sirach or Ecclesiasticus. Revised Version with Introduction and Notes (Cambridge: Cambridge University Press 1912).
Perdue L.G., „Ben Sira and the Prophets”, Intertextual Studies in Ben Sira and Tobit (red. J. Corley) (Washington, D.C.: Catholic Biblical Association of America 2005) 132-154.
Piwowar A., Historia Izraela czasów Starego Testamentu. Od patriarchów do podboju przez Rzymian (Materiały pomocnicze do wykładów z biblistyki 12; Lublin: Wydawnictwo KUL 2013).
Pudełko J., „The (Apparent) Absence of Women in the Praise of the Ancestors (Sir 44–49)”, The Biblical Annals 6 (2016) 107-126.
Rosenbaum J., „Hezekiah, King of Judah”, The Anchor Yale Bible Dictionary (red. D.N. Freedman) (New York: Doubleday 1990) III, 189-193.
Sauer G., Jesus Sirach / Ben Sira (ATD Apokryphen 1; Göttingen: Vandenhoeck&Ruprecht 2000).
Ska J.L., „The Praise of The Fathers in Sirach (Sir 44-50) and The Canon”, The Exegesis of the Pentateuch: Exegetical Studies and Basic Questions (Forschungen zum Alten Testament 66; Tübingen: Mohr Siebeck 2009) 184-195.
Skehan P.W. – Di Lella A.A., The Wisdom of Ben Sira (The Anchor Bible 39; New York – London – Toronto: Doubleday 1987).
Slager D., A Handbook on Sirach (New York: United Bible Societies 2008).
Smend R., Die Weisheit des Jesus Sirach erklärt (Berlin: Verlag von Georg Reimer 1906).
Snaith G., Ecclesiasticus or The Wisdom of Jesus Son of Sirach (The Cambridge Bible Commentary on The New English Bible; Cambridge: Cambridge University Press 1974).
Stachowiak L., „Imperium Neoasyryjskie a Juda w II. połowie w. VIII”, RTK 29/1 (1982) 29-44.
Warzecha J., Historia dawnego Izraela (Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego 2005).
Wieringen L.H.M., „Sirach 48:17-25 and the Isaiah-Book: Hezekiah and Isaiah in the Book of Sirach and the Reader-Oriented Perspective of the Isaiah-Book”, Rewriting Biblical History. Essays on Chronicles and Ben Sira in Honor of Pancratius C. Beentjes (red. J. Corley – H. van Grol) (Berlin – New York: Walter de Gruyter 2011) 191-210.
Zapff B.M., Jesus Sirach 25 – 51. Kommentar zum AT mit der Einheitsübersetzung (Die Neue Echter Bibel 39; Würzburg: Echter Verlag 2010).
Ziegler J. (red.), Sapientia Iesu Filii Sirach (Septuaginta. Vetus Testamentum Graecum Auctoritate Academiae Scientiarum Gotteingensis editum XII/2; Göttingen: Vandenhoeck&Ruprecht 21980).
Papieski Wydział Teologiczny w Warszawie https://orcid.org/0000-0001-5392-4109
Licencja
- Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r., Autor publikacji udziela Wydawcy czasopisma „The Biblical Annals” niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z składanego do publikacji Utworu przez czas nieokreślony na nieograniczonym terytorium na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalenia Utworu, zwielokrotnienia Utworu dowolną techniką (w tym m.in. drukiem oraz w formie zapisu elektronicznego) na wszelkich znanych nośnikach (w tym m.in. informatycznych, elektronicznych i poligraficznych) oraz we wszelkich systemach informatycznych (szczególnie typu Internet);
b) w zakresie wprowadzenia Utworu do pamięci komputera, rozpowszechniania Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu, wprowadzenia do obrotu Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu;
c) w zakresie publicznego wykonania, odtwarzania, wystawiania i wyświetlania Utworu, użyczaniu, najmu i dzierżawy Utworu oraz egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu;
d) w zakresie udostępniania, wprowadzanie do obrotu i rozpowszechniania Utworu i egzemplarzy zwielokrotnienia Utworu za pośrednictwem sieci informatycznych, w szczególności typu Internet, w tym promocji lub reklamy Utworu, czasopisma lub Wydawcy. - Ponadto, Autor nieodpłatnie zezwala Wydawcy na korzystanie i rozporządzanie opracowaniami Utworów.
- Wydawca może udzielać sublicencji.
- Osoby trzecie z Utworów oraz z innych materiałów zawierających lub powstałych w oparciu o Utwory mogą korzystać zgodnie ze wzorcem licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 (znanej również jako CC-BY).
