(Roz)mowa jako ekspresja słowa w epifanii współbycia „twarzą w twarz”. Inspiracje Lévinasowskie

Jan WADOWSKI

Zespół Naukowo-Dydaktyczny Antropologii Filozoficznej i Etyki, Studium Nauk Humanistycznych i Społecznych, Politechnika Wrocławska, pl. Grunwaldzki 11, bud. C-7, p. 1005, 50-377 Wrocław , Polska

Dorota CHABRAJSKA

Instytut Jana Pawła II, Wydział Filozofii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin , Polska

Abstrakt

W artykule podjęta została próba reinterpretacji pojęcia (Roz)mowy, dokonana zasadniczo w oparciu o dzieło Emmanuela Lévinasa Całość i nieskończoność. (Roz)mowa rozumiana jest jako ekspresja więzi między ludźmi, nie zaś jako rezultat więzi. Więź ta jest nietametyzowalna. Na tej bazie powstaje interświadomość stanowiąca redukcję personalności. Skoro człowiek wyłania się w swej podmiotowości, partycypując w (Roz)mowie, to bycie „twarzą w twarz” tworzy rdzeń metafizyki miłości, w ramach której dopiero pojawia się wymiar etyczny. Wezwanie „nie zabijaj” jest zatem wtórne wobec stwierdzenia „pragnę, abyś żył”, wskazującego na przekroczenie bycia ku bezinteresowności. W tym kontekście okazuje się, że (Roz)mowa jako relacja źródłowa płynie z przestrzeni Słowa, jakim jest sam Bóg.

Słowa kluczowe:

(Roz)mowa, Inny, współbycie, interświadomość, „twarzą w twarz”, transcendencja, unikalność