Dialogiczne i dramatyczne oblicze domu

Witold P. GLINKOWSKI

Katedra Filozofii Współczesnej, Instytut Filozofii, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Uniwersytet Łódzki, ul. Narutowicza 68, 90-136 Łódź , Polska

Abstrakt

Współczesna filozofia dialogu, a zwłaszcza wywodząca się z niej, zaproponowana przez Józefa Tischnera „filozofia dramatu”, czynią z pojęcia domu specyficzny użytek. Dom nie jest w nich traktowany jako materialny obiekt, lecz ujawnia swój sens jako pozostający w ścisłej korespondencji z ludzką egzystencją.
Eksplikacje poszczególnych sensów domu nie sprowadzają się do ujawnienia jego różnych właściwości lub funkcji, które spełnia. Najgłębsze sensy domu nie wyczerpują się w planie jego bytu lub „bycia”, niepodobna też zamknąć ich w horyzoncie użytkowania. Sensy te stają się czytelne nie tylko za sprawą ich użytkowania przez człowieka, który – jak u Heideggera – byłby zainteresowany „prawdą bycia”.
Dla filozofów dialogu oraz w filozofii dramatu ważne okazują się interpersonalne relacje – i to właśnie w ich perspektywie, a nie w perspektywie utylitarnych weryfikacji tego, co „poręczne”, może być realizowana wiarygodna i niepoddana uprzedmiotawiającej redukcji eksplikacja pojęcia domu, mogą zostać ujawnione poszczególne konstytuujące go warstwy i odcienie znaczeniowe. Dopiero dialogicznie objawiające się „bycie obecnym” człowieka jako partnera współuczestniczącego w spotkaniu może odsłonić całe spektrum sensu składające się na pojęcie domu.

Słowa kluczowe:

filozofia dialogu, filozofia dramatu, miejsce, przestrzeń, dom