Doświadczenie integralne źródłem metafizyki. Metafizyka epistemologiczno-personalistyczno-etyczna

Anna KRAJEWSKA

Katedra Etyki, Instytut Filozofii, Wydział Filozofii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin , Polska
http://orcid.org/0000-0003-2795-1263

Kazimierz KRAJEWSKI

Instytut Filozofii, Wydział Filozofii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin , Polska

Abstrakt

W artykule zarysowano koncepcję metafizyki epistemologiczno-personalistyczno-etycznej, wyrastającej z integralnego charakteru pierwotnego, rzeczywistego, ludzkiego doświadczenia. Doświadczenie to jest w rzeczywistości współdoświadczeniem czterech partykularnych doświadczeń: doświadczenia bytu, doświadczenia (przeżycia) aktu jego poznania, doświadczenia osobowego podmiotu i doświadczenia moralnego. W doświadczeniu integralnym te cztery partykularne doświadczenia tworzą jedną, nierozdzielną całość.
W związku z tym metafizykę, wyznaczoną przez to doświadczenie współokreślają cztery momenty: epistemologiczny, polegający na poznaniu sądowym z obecną w nim kategorią prawdziwości, personalistyczny, którego istotą jest konstytucja osoby poprzez towarzyszącą aktowi poznania refleksję in actu exercito, metafizyczny, ufundowany na realności (bytowości) podmiotu i przedmiotu doświadczenia oraz etyczny, konstytuowany przez „normatywność”, płynącą z jednej strony z poznania sądowego i obecnej w nim normatywnej mocy prawdy, z drugiej zaś z samego, narzucającego się podmiotowi przedmiotu, który „domaga się” przez to jego afirmacji.

Słowa kluczowe:

asercja, prawda, normatywna moc prawdy, osoba, konstytucja osoby, transcendencja, transcendentalia, byt, metafizyka epistemologiczno-personalistyczno-etyczna.