Wysubtelnienia niezwykłych poruszeń wyobraźni. Romantyczne źródła uprzywilejowania języka sztuki

Tomasz GARBOL

Ośrodek Badań nad Literaturą Religijną, Instytut Literaturoznawstwa, Wydział Nauk Humanistycznych, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin , Polska
https://orcid.org/0000-0001-5411-0780

Abstrakt

Artykuł dotyczy wywodzącego się z romantyzmu rozumienia symbolu i odziaływania wywieranego przez to ujęcie na modernistyczny model sztuki – do dzisiaj wpływający na artystów oraz publiczność. W centrum tej romantycznej doktryny symbolu znajduje się koncepcja „subtelniejszego języka” (ang. subtler language), wywiedziona przez Earla Wassermana z poematu Rokosz islamu Percy’ego B. Shelleya, a następnie spopularyzowana i pogłębiona przez Charlesa Taylora w dziele Źródła podmiotowości. Traktowanie sztuki jako uprzywilejowanego medium służącego wyrażaniu ważnych przeświadczeń egzystencjalnych ma swoją genezę w koncepcji „subtelniejszego języka”. To uprzywilejowujące języki sztuki jej rozumienie wywarło duży wpływ na kulturę; można je odnaleźć – jako świadectwo zasięgu owego wpływu – na przykład w liście apostolskim Jana Pawła II do artystów.

Słowa kluczowe:

romantyczna doktryna symbolu, „subtelniejszy język”, modernizm, tryb symboliczny, P.B. Shelley