Berlin – Moskwa – Harbin – Lwów. Teodora Parnickiego miejsca i ludzie

Tomasz MARKIEWKA

Abstrakt

Powieściopisarstwo historyczne Teodora Parnickiego naznaczone jest indywidulanym i krytycznym podejściem do problemu prawdy historycznej, wiarygodności źródeł oraz interpretacji zdarzeń z przeszłości. Relatywizm, warunkowość oraz nierozstrzygalność stanowią cechy charakterystyczne tego pisarstwa i – zdaniem samego autora – bezpośrednio wynikają z jego doświadczeń życiowych, a zwłaszcza z okresu jego wczesnej młodości. Jednocześnie tak rozumiana proza znajduje się na antypodach polskiej tradycji powieściopisarstwa historycznego, co rodzi – w przekonaniu Parnickiego – trudności w umiejscowieniu tego pisarstwa w tradycji literatury polskiej. Artykuł stanowi próbę uporządkowania informacji o wczesnym życiu pisarza, które toczyło się w Niemczech, Rosji, Chinach i Polsce międzywojennej, w świetle źródeł niefikcjonalnych (jak listy, wspomnienia i wykłady), z których część opracowana i wydana została już po śmierci pisarza. Rekonstrukcja obrazu miejsc, w których mieszkał, i ludzi, którzy kształtowali jego osobowość, ma na celu poszukiwanie biograficznych uwarunkowań, jakie wpłynęły na kształt powieściopisarstwa Teodora Parnickiego.