Zagubieni na „Dzikim Wschodzie”. Polska lat dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku we wspomnieniach Michaela Morana i Toma Galvina

Małgorzata RUTKOWSKA

Katedra Anglistyki i Amerykanistyki, Instytut Neofilologii, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. Marii Curie-Skłodowskiej 4A, 20-031 Lublin , Polska

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę analizy sposobu przedstawienia Polski w latach dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku we wspomnieniach Michaela Morana Kraj z księżyca (2010) i Toma Galvina There Is an Egg In My Soup (2007) w świetle konwencji gatunkowych anglojęzycznego podróżopisarstwa. W klasycznym reportażu podróżniczym doświadczenie odmienności kulturowej jest zazwyczaj najbardziej pożądanym i fascynującym aspektem przebywania w obcym kraju, ale podróżnik zachowuje bezpieczną pozycję obserwatora i komentatora. Długotrwały pobyt zmusza jednak do opuszczenia własnej strefy komfortu i może prowadzić do szoku kulturowego, co staje się udziałem Michaela Morana, Australijczyka, wielbiciela muzyki Chopina i eksperta w zakresie gospodarki rynkowej oraz Toma Galvina, młodego nauczyciela języka angielskiego w prowincjonalnej szkole średniej. Obaj przybywają do Polski w charakterze zachodnich ekspertów mających pomóc polskiemu społeczeństwu w procesie przemian po roku 1989. Autorzy z jednej strony utożsamiają się z podróżnikami-odkrywcami pragnącymi poznać i przybliżyć swoim czytelnikom nieznany kraj na rubieżach Europy, z drugiej występują w roli ekspatriantów zagubionych na obcym terytorium. Poczucie niezrozumienia i osamotnienia prowadzi do konfrontacji oczekiwań z rzeczywistością, do autentycznego zainteresowania historią i kulturą Polski, a z czasem do przewartościowania postaw i odnalezienia najważniejszych dla nich samych prawd i wartości.

Słowa kluczowe:

Polska, Europa Wschodnia, podróż, wspomnienia, konwencje gatunkowe, szok kulturowy, Michael Moran, Tom Galvin