„Żyjemy w dwóch światach”. Samotność jako trwała cecha życia w kulturze ubóstwa

Monika OLIWA-CIESIELSKA

Zakład Badań Problemów Społecznych i Pracy Socjalnej, Wydział Socjologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Szamarzewskiego 89c, 60-568 Poznań , Polska

Abstrakt

Artykuł ukazuje problemy samotności jako trwałej cechy życia w kulturze ubóstwa, przekazywanej z pokolenia na pokolenie i reprodukowanej. Autorka przedstawia wyniki badań źródeł zastanych, takich jak publikacje Oscara Lewisa, a także kilka tomów opublikowanych w Polsce Pamiętników bezrobotnych z lat trzydziestych dwudziestego wieku oraz z lat dwutysięcznych. Celem artykułu jest ukazanie problemu identyfikowania i przeżywania przez ubogich samotności i osamotnienia w wybranych obszarach: wykluczenia fizycznego i społecznego, rodziny powodującej osamotnienie dziecka oraz obrazu siebie wytwarzanego przez ubogich w interakcyjnym doświadczeniu samotności. Badania życia ludzi w kulturze ubóstwa wskazują, że wykluczenie jest silnie związane z poczuciem samotności. W prezentowanych badaniach autorka przyjmuje, że samotność i osamotnienie to doświadczenia o konotacjach negatywnych, destrukcyjne i uznawane przez ubogich za niezmienne. Analiza socjologiczna narracji ubogich ukazuje, że samotność osób żyjących w kulturze ubóstwa identyfikowana jest we wszystkich sferach życia. Osamotnienie takie ma trwałe skutki psychologiczne, ale zarazem staje się dla biednych swoistym zabezpieczeniem przed obnażaniem ich braków, które mogłyby zostać ujawnione w relacjach z innymi.

Słowa kluczowe:

samotność, osamotnienie, kultura ubóstwa, wykluczenie społeczne