W poszukiwaniu filozoficznych źródeł problematyki sztucznej inteligencji

Zbigniew ORBIK

Katedra Stosowanych Nauk Społecznych, Wydział Organizacji i Zarządzania, Politechnika Śląska, ul. Roosevelta 26-28, 41-800 Zabrze , Polska
https://orcid.org/0000-0001-7092-1567

Abstrakt

Celem artykułu jest poszukiwanie filozoficznych korzeni idei sztucznej inteligencji. Dokonano w nim przeglądu długiego procesu rozwoju pojawiających się w myśli filozoficznej już od czasów starożytnych idei, które uznać można za antecedensy współczesnej koncepcji sztucznej inteligencji. Wprawdzie sztuczna inteligencja rozumiana jest obecnie jako rodzaj inteligencji, którą posiadają maszyny będące w stanie symulować procesy myślenia charakterystyczne dla człowieka i jest dziedziną zaliczaną do informatyki i nauk kognitywnych, okazuje się jednak, że ma ona swoje źródło w refleksji filozoficznej. Koncepcja ta rodzi także wiele problemów natury filozoficznej, które w niniejszym tekście zostały, z oczywistych względów, jedynie zasygnalizowane. Są to zagadnienia obejmujące swoim zakresem niemal cały przekrój problematyki tradycyjnie zaliczanej do filozofii. Dotyczą one między innymi struktury rozumowań, możliwości ich automatyzacji, natury procesów poznawczych, możliwości konstrukcji języków formalnych czy ontologicznej natury umysłu. Jednym z najważniejszych jest zagadnienie świadomości. W artykule zastosowano analizę wybranej, dostępnej literatury dotyczącej historii sztucznej inteligencji oraz jej filozoficznych aspektów. Oprócz przeglądu literatury autor stosuje metodę analizy i konstrukcji logicznej. Rozwój sztucznej inteligencji implikuje także konieczność dalszych badań filozoficznych nad naturą umysłu, istotą świadomości, procesów poznawczych oraz licznych kwestii etycznych. Filozoficzna refleksja nad sztuczną inteligencją wpisuje się w starożytny postulat samopoznania człowieka.

Słowa kluczowe:

nauki kognitywne, sztuczna inteligencja, umysł, świadomość