Gwarancja dla odrobiny umysłu

Dorota CHABRAJSKA

Instytut Jana Pawła II, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin , Polska

Abstrakt

W eseju podjęte zostało zagadnienie zmiany kulturowej zachodzącej w rezultacie coraz silniejszej obecności sztucznej inteligencji w świecie wartości ludzkich. W analizie odniesiono się do problemów, na które wskazują filozof nauki i matematyk John C. Lennox oraz inicjator badań nad sztuczną inteligencją Elon Musk. W szczególności podjęto zagadnienia zmiany statusu humanistyki w kulturze oraz formalizacji aktywności kulturowej i powszechnie przyjmowanego w związku z nią prymatu rozwiązań algorytmicznych nad doświadczeniem jednostkowym. W tym kontekście przedstawiono zagadnienie świadomości w odniesieniu do sztucznej inteligencji i „myślących” maszyn, a także wskazano, że praca tych maszyn jest zasadniczo różna od pracy umysłu ludzkiego, który nie podlega algorytmizacji i skutecznie funkcjonuje, dysponując nawet niewielką liczbą danych. Przywołano tezę Lennoxa o tendencji do stosowania w dyskursie na temat sztucznej inteligencji języka antropomorfizującego, który sprawia, że zatracamy pojęciowy dystans między rozumieniem umysłu a rozumieniem matematycznego konstruktu, którym są „myślące” maszyny. Wskazano również na – podkreślane przez Noama Chomsky’ego – różnice między nabywaniem języka przez człowieka, a uczeniem się go przez ChatGPT i zarysowano kulturowe oraz społeczne zagrożenia związane z zastosowaniem sztucznej inteligencji w celu prowadzenia inżynierii społecznej.

Słowa kluczowe:

sztuczna inteligencja, doświadczenie, algorytm, świadomość, umysł, język, ideologia, inżynieria społeczna