„O, której serca dobroć głoszą wieki”. Jezuici tarnopolscy i starowiejscy jako autorzy pieśni maryjnych
Marek NALEPA
Zakład Literatury Staropolskiej i Polskiego Oświecenia, Instytut Polonistyki i Dziennikarstwa, Kolegium Nauk Humanistycznych, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Tadeusza Rejtana 16C, budynek A1, p. 121, 35–310 Rzeszów , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-9632-1033
Abstrakt
Studwudziestotrzyletni okres niewoli narodowej znacząco rozbudził kult maryjny w Polsce. Duże zasługi mieli w tym jezuici, od 1820 roku prowadzący działalność duszpasterską i wychowawczą w zaborze austriackim. W szerzeniu przez nich pobożności maryjnej szczególne znaczenie miały: tworzenie repertuaru pieśni związanych tematycznie z Maryją, aktualizacja geografii pielgrzymkowej wyróżniającej miejsca kultu Matki Bożej pozostające pod kuratelą jezuitów oraz wprowadzenie na stałe do kalendarza obrzędowego nabożeństw majowych ku Jej czci. Wśród polskich jezuitów tworzących w dziewiętnastym stuleciu pieśni maryjne na szczególną uwagę zasługują Józef Morelowski (1777-1845), Bazyli Arciszewski (1795-1856), a zwłaszcza Karol Bołoz Antoniewicz (1807-1852) i Iwo Czeżowski (1814-1889), których utwory są do dziś obecne w katolickim repertuarze liturgicznym i obrzędowym. W artykule przedstawiono postacie owych czterech jezuitów i omówiono teksty wybranych pieśni ich autorstwa.
Słowa kluczowe:
jezuici, Stara Wieś, kult maryjny, pieśń kościelna, niewola narodowa, klasycyzm późnooświeceniowy, romantyzmZakład Literatury Staropolskiej i Polskiego Oświecenia, Instytut Polonistyki i Dziennikarstwa, Kolegium Nauk Humanistycznych, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Tadeusza Rejtana 16C, budynek A1, p. 121, 35–310 Rzeszów https://orcid.org/0000-0001-9632-1033
