W stronę rekapitulacji myślenia o osobie ludzkiej. Z Karolem Wojtyłą ku przyszłości
Abstrakt
Artykuł ten jest refleksją nad rekapitulacją myślenia o osobie ludzkiej – rekapitulacją, która była zamierzeniem Karola Wojtyły w sytuacji narastającego sporu o człowieka. W tekście ukazane zostały strategie metodologiczne, którymi posługiwał się ten myśliciel, i co do których żywił nadzieję, że dadzą początek nowemu podejściu badawczemu do osoby. Wskazane zostały takie pary pojęć, jak: fenomenologia–metafizyka, natura – osoba, racjonalność – świadomość oraz osoba – społeczność. Umiejętne ich łączenie oraz ich dopełniająca funkcja sprawiły, że Wojtyła nie tylko uzyskał nowy typ oglądu osoby, ale także wypracował nowe racje tłumaczące tę bogatą rzeczywistość. W artykule podjęto te tropy badawcze i zasygnalizowano, na ile mogą być one przydatne dzisiaj, wobec współczesnych sporów o osobę ludzką. Umiejętne i kreatywne wykorzystanie Wojtyłowskich strategii metodologicznych może być pomocne tak w dalszym odsłanianiu osoby, jak i w poszukiwaniu racji tego, co się jawi. Osoba ludzka jest bowiem rzeczywistością wciąż niewystarczająco poznaną, a zmieniające się warunki, w których żyje, stwarzają okazję, by odsłonić i przemyśleć nowe aspekty jej istnienia.
Słowa kluczowe:
Karol Wojtyła, osoba ludzka, rekapitulacja myślenia o człowieku, spory antropologiczne, metodologia antropologiiBibliografia
Foucault, Michel. Słowa i rzecz: Archeologia nauk humanistycznych. Translated by Tadeusz Komendant and Anna Tatarkiewicz. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2006.
Hołub, Grzegorz. “Philosophical Anthropology and Ethics in the Thought of Karol Wojtyła.” Studia Gilsoniana 11, no. 1 (2022): 145–61.
de Lubac, Henri. At the Service of the Church: Henri de Lubac Reflects on the Circumstances that Occasioned His Writings. Translated by Anne Elizabeth Englud. San Francisco: Ignatius Press, 1993.
Sartre, Jean-Paul. Byt i nicość: Zarys ontologii fenomenologicznej. Translated by Jan Kiełbasa, Piotr Mróz, Rafał Abramciów, Remigiusz Ryziński, and Paulina Małochleb. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2007.
Seager, William. Theories of Consciousness: An Introduction and Assessment. New York: Routledge, 2016.
Snead, Carter O. What It Means to Be Human: The Case for the Body in Public Bioethics. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 2020.
Szostek, Andrzej. Wokół godności, prawdy i miłości: Rozważania etyczne. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1998.
Wojtyła, Karol. Miłość i odpowiedzialność. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1986.
Wojtyła, Karol. Osoba i czyn. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne, 1969.
Wojtyła, Karol. “Osoba i czyn.” In Wojtyła, “Osoba i czyn” oraz inne studia antropologiczne. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1994.
Wojtyła, Karol. Osoba: podmiot i wspólnota. In Wojtyła, “Osoba i czyn” oraz inne studia antropologiczne. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1994.
Wojtyła, Karol. Podmiotowość i „to, co nieredukowalne” w człowieku. In Wojtyła, “Osoba i czyn” oraz inne studia antropologiczne. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1994.
