Cierpienie jako forma oczekiwania. Motywy chrystologiczne w poezji Marty Reszczyńskiej-Stypińskiej
Abstrakt
Autorka artykułu analizuje chrystologiczne motywy w poezji Marty Reszczyńskiej-Stypińskiej, szczególnie akcentując ich rolę w rozważaniach nad cierpieniem i oczekiwaniem. Twórczość Reszczyńskiej-Stypińskiej, pełna poprzez wykorzystanie bogatej symboliki chrześcijańskiej, ukazuje cierpienie jako proces duchowy, w którym oczekiwanie na zbawienie staje się motywem centralnym. Postać Chrystusa w utworach poetki wprowadzona została nie tylko jako figura Odkupiciela, ale także jako symbol cierpiącego człowieka, szczególnie w kontekście powojennych traum. Wiersze takie, jak Legenda o Chrystusiku frasobliwym oraz Maria i Marta podejmują tematykę chrystologiczną w kontekście narodowych i jednostkowych doświadczeń cierpienia, łącząc elementy religijne, historyczne oraz egzystencjalne. Reszczyńska-Stypińska w swojej liryce łączy tradycję mesjanizmu narodowego z uniwersalnym pytaniem o sens cierpienia, co wpisuje jej twórczość w szerszy kontekst literatury posttraumatycznej. Artykuł ukazuje również sposoby, w jakie cierpienie w jej poezji nabiera charakteru mistycznego i eschatologicznego, prowadząc do refleksji nad duchową rolą cierpienia jako formy oczekiwania na ostateczne wyzwolenie.
Słowa kluczowe:
chrystologia, cierpienie, oczekiwanie, mesjanizm, literatura posttraumatyczna, eschatologia, duchowość, odkupienieBibliografia
Słowiańszczyzna.” Konteksty, nos. 1–2 (2003): 225–35.
Jan od Krzyża. Dzieła. Vol. 2. Noc ciemna. Translated by Bernard od Matki Bożej. Kraków: Wydawnictwo oo. Karmelitów Bosych, 1949.
Jan od Krzyża. Dzieła. Vol. 3. Pieśń duchowa. Translated by Bernard od Matki Bożej. Kraków: Wydawnictwo O.O. Karmelitów Bosych, 1949.
Kierkegaard, Søren. “Choroba na śmierć.” In Kierkegaard,“Bojaźń i drżenie.” “Choroba na śmierć.” Translated by Jarosław Iwaszkiewicz. Warszawa: PWN, 1969.
Lévinas, Emmanuel. Całość i nieskończoność: Esej o zewnętrzności. Translated by Małgorzata Kowalska. Warszawa: PWN, 1998.
Norwid, Cyprian Kamil. “Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie.” In Norwid, Pisma wszystkie. Vol. 1. Wiersze. Part 1. Edited by Juliusz W. Gomulicki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1971.
Pasterska, Jolanta, et al., eds. Słownik polskich pisarek emigracyjnych 1939-1989, s. v. “Marta Reszczyńska-Stypińska” (by Krystyna Gielarek-Gorczyca). https://polskiepisarkiemigracyjne.pl/Reszczynska-Marta.html.
Potyczka, Marcin. “Czesław Miłosz wobec pytania ‘unde malum?’” Racjonalia: Z punktu widzenia humanistyki, no. 3 (2013):115–26.
Rahner, Karl. Podstawowy wykład wiary. Translated by Tadeusz Mieszkowski. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1987.
Reszczyńska-Stypińska, Marta. “Chrystus jesienny.” In Reszczyńska-Stypińska, Wiersze pisane na emigracji: Część 2. Gdańsk: Wydawnictwo Marpress, 2020.
Reszczyńska-Stypińska, Marta. Kruche minuty, Polska Fundacja Kulturalna, Londyn 1983.
Reszczyńska-Stypińska, Marta. “Legenda o Chrystusiku frasobliwym.” In Reszczyńska-Stypińska, Wiersze pisane na emigracji: Część 2. Gdańsk: Wydawnictwo Marpress, 2020.
Reszczyńska-Stypińska, Marta. “Maria i Marta.” In Reszczyńska-Stypińska, Wiersze pisane na emigracji: Część 2. Gdańsk: Wydawnictwo Marpress, 2020.
Reszczyńska-Stypińska, Marta. Obczyzna, Veritas, Londyn 1987.
Reszczyńska-Stypińska, Marta, “Rozważania wielkopostne.” In Reszczyńska-Stypińska. Wiersze pisane na emigracji: Część 3. Gdańsk: Wydawnictwo Marpress, 2020.
Skarga, Barbara. “Wstęp.” In Emmanuel Lévinas. Całość i nieskończoność: Esej o zewnętrzności. Translated by Małgorzata Kowalska. Warszawa: PWN, 1998.
Surdokaitė-Vitienė, Gabija. “O znaczeniu pewnego wizerunku w życiu religijnym i sztuce: Chrystus Frasobliwy – jego funkcja i miejsce.” Zarządzanie w Kulturze 14, no. 2 (2013): 115–32.
Teresa z Ávila, Twierdza wewnętrzna. Translated by Henryk P. Kossowski. Poznań: Klub Książki Katolickiej, 2000.
Tillich, Paul. Męstwo bycia. Translated by Henryk Bednarek. Paris: Éditions du Dialogue, 1983.
Walczak, Marcin. “Zbawcze pośrednictwo Chrystusa w myśli Paula Tillicha.” Roczniki Teologiczne 69, no. 2 (2022): 95–123.
