O bólu niesłyszenia Boga i bólu słabości. Milczenie – najważniejsza spowiedź Martina Scorsese

Sławomir BOBOWSKI

Zakład Teorii Kultury i Sztuk Widowiskowych, Instytut Filologii Polskiej, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Wrocławski, pl. Nankiera 15, 50-149 Wrocław , Polska

Abstrakt

Skarga człowieka na milczenie Boga, na Jego niesłyszalność i wnioskowaną stąd Jego nieobecność rozbrzmiewa od pradziejów, podobnie jak lament człowieka nad swoją słabością oraz skłonnością do upadku i grzechu. Obydwa te ubolewania zostały w sposób przekonujący ukazane w powieści Milczenie Shusaku Endo, a także w jej filmowej adaptacji, pod tym samym tytułem, w reżyserii Martina Scorsese. W artykule staram się ukazać zanurzenie powieści japońskiego pisarza oraz filmu amerykańskiego reżysera w szeroko rozumianej teologiczno-filozoficznej tradycji chrześcijańskiej (obejmującej Biblię i pisma Ojców Kościoła), a także literackiej (np. w twórczości Fiodora Dostojewskiego) i filmowej (np. w twórczości Ingmara Bergmana czy w dorobku samego Scorsesego). Podkreślam jednak najsilniej wymiar religijny – wręcz konfesyjny – obu dzieł, a zwłaszcza filmu. Sam Martin Scorsese nazwał Milczenie swoim najważniejszym filmem. Główna teza artykułu wskazuje, że bez względu na „ból niesłyszenia Boga” oraz „ból słabości”, które Martin Scorsese wyraża w Milczeniu w sposób głośny i lamentacyjny, reżyser ten po raz pierwszy tak otwarcie głosi swoją wiarę w Chrystusa i miłość do Niego.

Słowa kluczowe:

wiara, niepewność, słabość, cierpienie, sztuka, piękno