Prawda i przebaczenie. Meandry dialogu polsko-ukraińskiego

Roman DROZD

Zakład Studiów Wschodnich, Instytut Historii i Politologii, Wydział Filologiczno-Historyczny, Akademia Pomorska w Słupsku, ul. Arciszewskiego 22a, 76-200 Słupsk , Polska

Abstrakt

W relacjach polsko-ukraińskich główną kością niezgody są tragiczne wydarzenia z lat wojny i okresu powojennego. Są one odmiennie oceniane przez Polaków i Ukraińców. Tak jedni, jak i drudzy wolą postrzegać się w roli ofiary niż kata, usprawiedliwiając tym samym wyrządzoną drugiej stronie krzywdę. Prym w tym wiodą organizacje nacjonalistyczne i kombatanckie oraz kresowe. Postawa taka utrudnia dialog polsko-ukraiński, którego celem ma być pojednanie między obu narodami. Dla osiągnięcia tego celu bardzo wiele zrobiły Kościoły, zwłaszcza rzymskokatolicki i greckokatolicki, inspirowane przez papieża Jana Pawła II, a także prezydenci Polski (Aleksander Kwaśniewski i Lech Kaczyński) oraz Ukrainy (Leonid Kuczma i Wiktor Juszczenko). Ważną rolę w tym procesie odgrywają: mniejszość ukraińska w Polsce i mniejszość polska na Ukrainie, liczne organizacje pozarządowe i intelektualiści. Niemniej w dialogu polsko-ukraińskim można wyróżnić dwie postawy. Pierwsza kieruje się chrześcijańską zasadą „przebaczamy i prosimy o przebaczenie”, a druga maksymą „prawda was wyzwoli”. Reprezentujący pierwszą z nich stoją na stanowisku, że w konflikcie polsko-ukraińskim i Polacy, i Ukraińcy byli tak ofiarami, jak i katami, a zwolennicy drugiej dostrzegają tylko własną krzywdę.

Słowa kluczowe:

Polacy, Ukraińcy, dialog