„I wy byliście przybyszami...” (Kpł 19,34). „Obcy” w religijnym i społeczno-kulturowym kontekście Biblii Hebrajskiej

Ks. Dariusz DZIADOSZ

Katedra Egzegezy Ksiąg Historycznych, Prorockich i Sapiencjalnych, Instytut Studiów Biblijnych, Wydział Teologii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin , Polska

Abstrakt

Bez względu na swoje pochodzenie, tożsamość kulturowo-religijną i status społeczny obcy był, jest i będzie dla społeczności, w której się znalazł, uosobieniem tego, co inne, nieznane i niezrozumiałe. Odmienność i oryginalność obcych zwykle budzi dwojakiego rodzaju odczucia i postawy. Obcy często wywołują poczucie zagrożenia i niepewności, które nakazuje traktowanie ich jako konkurentów lub wrogów, co w konsekwencji wyzwala różnego typu mechanizmy obronne, pogłębia dystans i budzi agresję. Zdarza się też, że obcy budzą w nas przekonanie o naszej wyższości, a zatem pragniemy jak najszybciej pozbawić ich odmienności i wcielić w stworzone przez nas struktury społeczne i kulturowo-religijne. Obie te postawy w bardzo specyficzny sposób zostały zaprezentowane w Biblii Hebrajskiej.

Słowa kluczowe:

obcy, cudzoziemiec, przybysz, prawo deuteronomiczne, literatura starotestamentowa