Cudzoziemiec

Dobrosław KOT

Katedra Filozofii, Wydział Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytet Ekonomiczny, ul. Rakowicka 16, 31-510 Kraków , Polska

Abstrakt

Zmarły w 2016 roku Cezary Wodziński w swej bogatej twórczości filozoficznej kilkakrotnie przyglądał się figurom obcego, cudzoziemca, wskazując na ich zasadnicze znaczenie dla zrozumienia problemu człowieka.

Cudzoziemcem był ruski jurodiwy: przychodził do ludzi spoza świata jako Boży szaleniec. Jego ojczyzną nie był świat i jego światowość, dlatego też nieświatowe zachowanie jurodiwego zawsze budziło konsternację – było dla ludzi bluźnierstwem, obrazą lub głupotą. Jednocześnie swą obcością jurodiwy prowokował ludzi wokół siebie do zmiany myślenia i przemiany życia. Kwestionował ich dobre samopoczucie i poczucie bycia u siebie, wyrywał ich ze światowości.

Cudzoziemcem był Odys, który przez wiele lat tułaczki przebywał z dala od domu. Nawet wracając na Itakę udawał obcego, przybywając po kryjomu, w przebraniu starca. Król Itaki (gospodarz) udawał cudzoziemca (gościa), aby rozpoznać tych, którzy potrafią okazać gościnność.

Obydwaj cudzoziemcy wskazują na paradoks gościnności i nieznośne napięcie między byciem u siebie a byciem nie u siebie. Według Wodzińskiego nie są to dwa odmienne sposoby egzystencji, lecz dwie strony tego samego: będąc u siebie, jestem jednocześnie obcy, moja ziemia jest dla mnie samego ziemią cudzą, a moje prawa do niej są wątpliwe.

Rozważania prowadzone w tym artykule próbują prześledzić drogi myślenia Cezarego Wodzińskiego w jego rozpiętym pomiędzy Grecją a Rosją projekcie antropologii apofatycznej.

Słowa kluczowe:

Cezary Wodziński, jurodiwy, Odyseusz, antropologia apofatyczna