„Tysiąc lat jest jak jedna Noc”. Rozważania Karola Wojtyły o człowieku i jego dziejach z okazji tysiąclecia chrztu Polski

Mirosława OŁDAKOWSKA-KUFLOWA

Katedra Literatury Współczesnej, Instytut Filologii Polskiej, Wydział Nauk Humanistycznych, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin , Polska

Abstrakt

W roku 1966 ówczesny arcybiskup krakowski, Karol Wojtyła, zainspirowany przypadającą wówczas milenijną rocznicą chrztu Polski, napisał poemat Wigilia wielkanocna 1966. Utwór ten nawiązuje do osoby Mieszka I i jego decyzji przyjęcia chrztu. W swym zasadniczym zrębie jest filozoficzno-religijną medytacją, wykorzystującą język i środki poetyckiego wyrazu, ukazującą początek, sens i cel dziejów ludzkości w oparciu o dość precyzyjnie ukazaną wizję człowieka. Antropologia przedstawiona przez Autora poematu ufundowana jest na podstawach chrześcijańskich i ma wyraźnie polemiczny charakter wobec materializmu, światopoglądu oficjalnie obowiązującego w czasach komunistycznych. W zakresie historiozoficznym Wojtyła sprzeciwiał się wizji dziejów prezentowanej w nurcie marksistowskiego historyzmu. Problemy poruszone w utworze, także przedstawione przekonania i argumenty, nabierają nowej aktualności w czasie, gdy modna staje się tak zwana nowa humanistyka, zwana też humanistyką performatywną lub nieantropocentryczną, wyrastająca z tradycji marksowskiej i nawiązująca do historyzmu.

Słowa kluczowe:

Karol Wojtyła, medytacja poetycka, chrzest Polski, antropologia, historiozofia