„Bona matrona”. O znaczeniu przykładu w konstruowaniu wizerunku idealnej Rzymianki

Danuta MUSIAŁ

Instytut Historii i Archiwistyki, Wydział Historii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. W. Bojarskiego 1, 87-100 Toruń , Polska

Abstrakt

W antycznym Rzymie regulatorem życia prywatnego i politycznego był zestaw wartości i norm postępowania zwany obyczajem przodków (łac. mos maiorum). Wiedzy o nim dostarczały przykłady z mitycznej i historycznej przeszłości Rzymu, zawarte przede wszystkim w dziełach historyków. Największą ich liczbę znaleźć można w Historii Rzymu Liwiusza. W opowieściach o Sabinkach, Lukrecji, Veturii i Werginii rzymski historyk maluje portrety kobiet, które można uznać za prototypy idealnej matrony. Jego zdaniem „bona matrona”, aby korzystać z należnego jej pozycji autorytetu, powinna być „pudica”, „casta”, „sancta”, „univira” i „lanifica” oraz nosić stolę. Był to zestaw wartości niezależny od rzeczywistej pozycji kobiet w rodzinie i społeczeństwie, co potwierdzają epitafia.