Walka – pytanie – błądzenie. Życie perskiego medyka Burzuwayha w świetle księgi Kalila i Dimna

Barbara OSTAFIN

Katedra Arabistyki, Instytut Orientalistyki, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Jagielloński, al. Mickiewicza 3, 31-120 Kraków , Polska

Abstrakt

Podstawą analizowanych rozważań jest jeden z początkowych rozdziałów księgi Kalila i Dimna (Kalīla wa-Dimna), dzieła, które odegrało istotną rolę w kształtowaniu się średniowiecznej prozy arabskiej. Pochodzi ono z Indii, tam znane było jako Pańczatantra, w szóstym wieku zostało przełożone na język średnioperski (pahlavi). Okoliczności i historię przekładu z sanskrytu, języka oryginału, na średnioperski opowiadają rozdziały zamieszczone w przekładzie arabskim na początku dzieła. Bohaterem i być może w pewnym sensie autorem jednego z początkowych rozdziałów jest Burzuwayh – lekarz perskiego króla, który opowiada o swoim życiu, rozterkach i zmaganiach, poszukiwaniu prawdy. Jego wyznania przedstawione w taki sposób mogą uchodzić za pierwszą autobiografię w literaturze arabskiego średniowiecza. Celem artykułu jest przedstawienie ewolucji postawy bohatera względem otaczającego go świata, u podłoża której stoją nie tyle dramatyczne przeżycia Burzuwayha, ile jego spekulacje.

Słowa kluczowe:

Pańczatantra, Kalīla wa-Dimna, Burzuwayh, średniowieczna proza arabska