„Czy Ty jesteś Bóg mój, czy widmo jakie?”. Ślady lęku przed szaleństwem w Dzienniczku św. Faustyny Kowalskiej

Natalia STENCEL

Abstrakt

Artykuł jest próbą dokonania opisu śladów lęku przed szaleństwem w Dzienniczku Faustyny Kowalskiej. Autorka bada, na jakim tle taki właśnie typ lęku pojawia się w doświadczeniu mistycznym, na jakim etapie tego doświadczenia występuje, skąd można wywodzić przyczyny tego rodzaju lęku i dlaczego okazuje się on tak dotkliwy mimo łaski, której doświadcza mistyk. Rozważania te autorka prowadzi w kontekście dorobku psychologii religii, przy czym, odnosząc się do materii tekstu, korzysta z innej metodologii: tłem metodologicznym są tu twierdzenia Stevena T. Katza oraz teoretycznoliterackie diagnozy Rolanda Barthesa dotyczące zagadnień pojmowania podmiotowości w tekście. W rezultacie analiz mistyk zostaje zrównany z autorem tekstu, który pozostawia jedynie „ślady” i „resztki” swojego doświadczenia zapośredniczone w materii zapisanego słowa. W artykule poruszony zostaje także problem „niewyrażalności” i wykroczenia przez mistyka poza wspólnotę ufundowaną na bazie języka. Problem lęku przed szaleństwem zostaje dodatkowo osadzony na tle obecnej w Starym i Nowym Testamencie tradycji pojmowania szaleństwa jako stanu świętości.