Chrześcijaństwo a utopia w kontekście encykliki Benedykta XVI Spe salvi

Ks. Eligiusz PIOTROWSKI

Katedra Teologii Dogmatycznej, Wydział Teologiczny, Uniwersytet Szczeciński, ul. Papieża Pawła VI 2, 71-459 Szczecin , Polska

Abstrakt

Nadzieja należy do najważniejszych wymiarów ludzkiej egzystencji i przejawia się jako nadzieja na lepszy czas, nadzieja na lepsze życie czy nadzieja na lepszą przyszłość. W encyklice Spe salvi Benedykt XVI sytuuje nadzieję w centrum biblijnego orędzia. Chrześcijanie wierzą głęboko, że „nadzieja zawieść nie może” (Rz 5,5), ponieważ opiera się na zbawczym czynie Boga.

O lepszym przyszłym świecie marzą twórcy utopijnych systemów społeczno-politycznych, którzy usiłują odkryć złotą zasadę powszechnej szczęśliwości, a niektórzy z nich byli wręcz przekonani, że tego dokonali.

Paradoksalnie o utopii mówi się od czasu Thomasa More’a, świętego Kościoła katolickiego, który w swoim najsłynniejszym dziele kreśli (i niewątpliwie krytykuje) pomysł idealnego społeczeństwa. Z jednej strony pokusa stworzenia szczęśliwego, skończonego świata nieobca była wielu chrześcijańskim myślicielom ze św. Augustynem na czele. Z drugiej zaś wielu mistrzów duchowości odrzucało całą doczesność jako niemającą znaczenia dla wieczności, poza tym, że jest ona okazją do zdobycia zasług kwalifikujących do wiecznego szczęścia.

W tym kontekście lektura Spe salvi stanowi okazję do pogłębienia refleksji na temat nadziei, do poszukiwania rozwiązań pokonujących utopijne mrzonki definitywnego spełnienia ludzkości w wymiarze doczesnym, a jednocześnie do ukazania perspektywy zbawienia, które z doczesności czyni treść eschatologicznego spełnienia.

Słowa kluczowe:

św. Augustyn, św. Tomasz Morus, Benedykt XVI, utopia, nadzieja, eschatologia, doczesność, przyszłość, wieczność.