Przemoc w relacjach małżeńskich. Mechanizmy uzależnienia

Danuta RODE

Zakład Psychologii Klinicznej i Sądowej, Instytut Psychologii, Wydział Pedagogiki i Psychologii, ul. Grażyńskiego 53, 40-126 Katowice , Polska

Abstrakt

Celem opracowania jest analiza czynników mechanizmu uzależnienia kształtującego się w relacjach sprawca-ofiara, ukazanych w obszarze psychologicznej charakterystyki sprawcy i ofiary. Przedstawiono definicje przemocy i jej uwarunkowania, podkreślono złożoność zjawiska przemocy ze względu na trudności w jej zdefiniowaniu i w określeniu czynników ją generujących. W celu dokonania charakterystyki mechanizmów uzależnienia zachodzących między sprawcą a ofiarą w relacjach przemocy w związku małżeńskim wykorzystano Koncepcję Psychologicznych Mechanizmów Uzależnienia (PMU) Jerzego Mellibrudy, który wyróżnia trzy podstawowe mechanizmy uzależnienia: (a) regulację emocji, (b) zniekształcenia poznawcze, (c) zaburzenia struktury „ja”. Omówiono odrębne komponenty mechanizmu uzależnienia sprawców przemocy i ofiar, by w konsekwencji przedstawić cały mechanizm uzależnienia zachodzący procesualnie między ofiarą a sprawcą w postaci tak zwanego błędnego koła. Dokładnie opisane zostały szczegółowe wskaźniki mechanizmu uzależnienia. Przedstawione wnioski mogą stanowić impuls do zastanowienia się nad leczeniem sprawców i objęciem pomocą psychologiczną zarówno ofiar, jak i sprawców.

Słowa kluczowe:

rodzina, przemoc, ofiara, sprawca, uzależnienie, mechanizmy uzależnienia, pomoc psychologiczna