Przyjaźń, moralność i etyka – reminiscencje z Arystotelesa. Zarys personalistycznej interpretacji przyjaźni

Jacek FRYDRYCH

Abstrakt

W artykule ukazana została przyjaźń jako fenomen z istoty normatywny. Pierwszym myślicielem, który zaprezentował dojrzałą koncepcję przyjaźni jako relacji międzyosobowej a zarazem normatywnej był Arystoteles. W pierwszej części artykułu przedstawiłem Arystotelesowskie rozumienie przyjaźni oraz ukazałem, że rozumienie tego fenomenu jako rzeczywistości stricte moralnej jest sprzęgnięte z określonym rozumieniem moralności. Uznając Arystotelesowską (eudajmonistyczną) interpretację moralności za chybioną i zachowując wypracowany przez Stagirytę model fenomenu przyjaźni, w drugiej części artykułu przedstawiłem zarys personalistycznego rozumienia przyjaźni. Dla zrealizowania tego celu wykorzystałem Tadeusza Stycznia interpretację moralności, w której eksponuje się moment prawdy jako konstytutywny dla fenomenu moralności. W moim przekonaniu bez uchwycenia roli „normatywnej mocy prawdy” w wyjaśnianiu fenomenu moralności nie jest możliwe zadowalające wyjaśnienie fenomenu przyjaźni jako relacji normatywnej. W kontekście zaprezentowanych ustaleń uznałem także, że jednym z istotnych źródeł kryzysu instytucji przyjaźni jest brak adekwatnej edukacji, w której nie ma miejsca na systematyczny namysł nad moralnym wymiarem istnienia człowieka.