Wielokulturowa przestrzeń miejska w „kinie blokowisk” (cinéma de banlieue)

Krzysztof LOSKA

Instytut Sztuk Audiowizualnych, Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej, Uniwersytet Jagielloński, ul. Łojasiewicza 4, 30-348 Kraków , Polska

Abstrakt

Od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku trwa debata na temat korzyści i strat płynących z polityki wielokulturowości. Wzrostowi mobilności i ruchom migracyjnym we współczesnej Europie towarzyszy kryzys państw narodowych, czy może raczej – jak sugeruje Patrick Savidan – stopniowe przekształcanie dawnego projektu politycznego, który wspierał proces integracji społecznej. Tożsamości różnych grup etnicznych i narodowych kształtują się w dialogu lub konfrontacji – przedstawiciele mniejszości domagają się uznania (w rozumieniu Charlesa Taylora) nie tylko w płaszczyźnie osobistej, ale i w sferze publicznej. Odbiciem prowadzonych dyskusji na temat wielokulturowości jest współczesne kino francuskie, zwłaszcza filmy realizowane przez przedstawicieli mniejszości etnicznych: obrazy, w których podejmowane są kluczowe problemy związane z integracją, rasizmem i dziedzictwem kolonialnej przeszłości. Sztuka filmowa stała się odzwierciedleniem sytuacji politycznej, pogłębiających się nierówności społecznych i alienacji młodego pokolenia. Marginalizacja i poczucie bezsilności jako formy opresji zostały w filmach Mathieu Kassovitza, Jean-François Richeta, Thomasa Gilou i Malika Chibane’a przedstawione za pomocą metafor przestrzennych, służących jednocześnie ukazaniu problemów związanych z wykluczeniem.

Słowa kluczowe:

film francuski, wielokulturowość, mniejszości etniczne i narodowe