Refleksje o dyktaturze ciała w kontekście uwarunkowań społeczo-kulturowych

Sylwia Kowalska-Myśliwiecka

Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie , Polska



Abstrakt

Celem artykułu jest zwrócenie uwagi czytelnika na problem postrzegania siebie przez pryzmat obrazu własnego ciała i jego wpływu na życie społeczne i kulturowe człowieka. Artykuł definiuje pojęcie i komponenty obrazu ciała, umieszcza go w przestrzeni historycznej oraz stanowi przegląd wybranych teorii wykorzystywanych do wyjaśniania zjawisk związanych z wizerunkiem ciała. Przedstawione ujęcie problemu przedstawia status samego ciała w kulturze współczesnej oraz obowiązujących w niej wzorów i ich przemian, których ciało jest wskaźnikiem.

Słowa kluczowe:

obraz ciała, niezadowolenie z ciała, percepcja własnego ciała, cielesność

Baudrillard J. (2006), Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury, Wydawnictwo Sic, Warszawa.

Bąk W. (2008), Struktura rozbieżności Ja w zaburzeniach psychicznych, „Czasopismo Psychologiczne”, tom 14, nr 2, s.115-129.

Brytek-Matera A. (2008), Obraz ciała – obraz siebie. Wizerunek własnego ciała w ujęciu psychospołecznym, Wydawnictwo Difin, Warszawa.

CBOS (2017), Czy jesteśmy zadowoleni ze swojego wyglądu?, Warszawa.

Czepczor K., Kościcka K., Brytek-Matera A. (2016), Społeczno-kulturowe postawy wobec własnego wyglądu i niezadowolenie z ciała u kobiet i mężczyzn w okresie późnej adolescencji. Badania wstępne, „Polskie Forum Psychologiczne”, tom 21, nr 3, s. 364-377.

Danie D., Pawłowski B. (2009), Atrakcyjność a mechanizmy doboru płciowego i teoria sygnalizacji biologicznej, w: Biologia atrakcyjności człowieka, red. B.Pawłowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 12-45.

Dulkowski K. (2006), Ideały piękna: tłusta Wenus, masywna Afrodyta i smukła Twiggy, „Dziennik”, 12.05.2006, s. 30-31.

Etcoff N. (2002), Przetrwają najpiękniejsi. Wszystko co nauka mówi o ludzkim pięknie, Wydawnictwo CiS, Warszawa.

Festinger L. (2007), Teoria dysonansu poznawczego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Giddens A. (2002), Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Głębocka A. (2009), Niezadowolenie z Wyglądu a Rozpaczliwa Kontrola Wagi, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.

Głębocka A., Kulbat J. (2005), Wizerunek ciała. Portret Polek, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.

Gromadzki A. (2019), Ucieleśniona komunikacja w wirtualnej rzeczywistości, „Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio”, tom 38 (2), s. 299-311.

Grubner G., Gross L. (1976), The Scary World of TV’s heavy viewer, „Psychology Today”, nr 10, s.41-45.

Higgins E.T. (1987), Self-discreptancy: a theory relating self ann affect, „Psychological Review”, nr 3, s. 319-340.

Izydorczyk B., Gut A. (2018), Samoocena i wpływ socjokulturowy na wizerunek ciała a gotowość do zachowań anorektycznych, „Psychological Journal”, nr 1, s. 213-226.

Jacyno M. (2007), Kultura indywidualizmu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Jakubowska H. (2009), Socjologia ciała, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

Józefik B. (2006), Relacje rodzinne w anoreksji i bulimii psychicznej. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Levine P.M., Chapman C. (2011), Media Influences on body image, w: Body Image. A handbook of sciece. Practise and Pervention, red. T.F. Cash, L. Smolak, Guilford Press, New York-London.

Melosik Z. (1996), Tożsamość, ciało i władza. Teksty kulturowe jako (kon)teksty pedagogiczne, Edytor s.c., Poznań-Toruń.

Możdżonek, P., Antosik, K. (2017), Kreowanie trendów dietetycznych przez media i ich wpływ na rozwój zaburzeń odżywiania się, „Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne”, nr 2, s. 159–164.

Myers D.G. (2016), Psychologia społeczna, Zysk i S-ka, Poznań.

Myers, T. A. (2010), The impact of social comparison on body dissatisfaction in the naturalistic environment: The roles of appearance schema activation, thin-ideal internalization, and feminist beliefs, Kent State University, Kent.

Nead L. (1996), Akt kobiecy: sztuka, obscena i seksualność, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.

Nettleton S., Watson J. (1998), The Body in Everydey Life. Introduction, Routledge, London.

O’Brien K. S., Caputi P., Minto R., Peoples G., Hooper C., Kell S., Sawley E. (2009), Upward and downward physical appearance comparisons: Development of scales and examination of predictive qualities, „Body Image”, nr 3, s. 201-206.

Olivardia R. (2002), Body image and muscularity, w: Body image. A handbook of theory, research, and clinical practice, red. T.F.Cash, T. Pruzinsky, The Guilford Press, New York, London, s. 210-218.

Pakuła T. (2013), Kult ciała w kulturze współczesnej. Na podstawie opinii słuchaczek Policealnej Szkoły dla Dorosłych „Kursor” (praca dyplomowa), WSNS, Lublin.

Rabe-Jabłońska J., Tomasz M. (2000), The links between body dysmorphic disorder and eating disorders, „European Psychiatry”, nr 15, s. 302–305.

Rabe-JabłońskaJ., Dunajska A. (1997), Poglądy na temat znaczenia zniekształconego obrazu ciała dla powstawania i przebiegu zaburzeń odżywiania, „Psychiatria Polska”, nr 6, s.723-738.

Ross J., Gowrs S. (2011), Zaburzenie obrazu ciała, „Advances in Psychiatric Treatment”, nr 17, s. 142-149.

Schier K. (2010), Piękne brzydactwo. Psychologiczna problematyka obrazu ciała i jego zaburzeń, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

Slater A., Tiggemann M. (2002), A test of Objectification Theory in adolescent girl, „Sex Roles”, nr 46, s.343-349.

Strzelecki W., Cybulski M., Strzelecka M., Dolczewska-Samela A. (2007), Zmiana wizerunku medialnego kobiety a zaburzenia odżywiania we współczesnym świecie, „Nowiny Lekarskie”, nr 2, s.173–181.

Thomson J.K., Smolak L. (2001), Body image, eating disorders, and obesity in youth. Assesment, prevention, and treatment, American Psychological Association, Washington DC., s. 41-66.

Turner B.S. (1996), The body and Society, Sage Publications, London-Thousand Oaks-New Dehli.

Zalewska-Puchała J., Rusin K., Majda A. (2015), Postrzeganie własnego ciała przez mężczyzn uprawiających trening siłowy zażywających preparaty wspomagające. „Problemy Higieny i Epidemiologii”, nr 4, s. 800–807.

Zarek A. (2009), Obraz ciała w ujęciu procesu lub obiektu, a satysfakcja z własnego ciała, „Rocznik Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie”, nr 1, s. 100–106.

Zdebska H., Olszewski T. (2005), Postawy młodzieży akademickiej wobec wartości zdrowia i ciała, Annales, Lublin.

Ziemianek P., Jendrysik K., Horodecki M., Knapik A. (2015), Poczucie własnej wartości oraz wartości własnego ciała u osób ćwiczących regularnie na siłowni – wyniki badań pilotażowych, „Journal of Education, Health and Sport”, nr 11, s. 629–638.

Ziółkowska B., Weber M. (2012), Piękno w okresie dojrzewania. Spostrzeganie własnego ciała i prewencja zaburzeń łaknienia w środowisku szkolnym, Wydawnictwo Difin, Warszawa.

Pobierz

Opublikowane
2020-10-01


Kowalska-Myśliwiecka, S. (2020). Refleksje o dyktaturze ciała w kontekście uwarunkowań społeczo-kulturowych. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Nauk Społecznych Z Siedzibą W Lublinie, 9(1), 131–146. Pobrano z https://czasopisma.kul.pl/index.php/zns/article/view/14810

Sylwia Kowalska-Myśliwiecka  skowalska@wsns.pl
Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie



Inne teksty tego samego autora