Wizerunek kobiety w horrorze
Ewolucja na przestrzeni historii gatunku
Wojciech Wieczorek
Uniwersytet w Białymstoku , PolskaAbstrakt
Celem artykułu jest zarysowanie fascynującej drogi, jaką przeszło kino grozy na przestrzeni lat, jeśli chodzi o przedstawianie postaci kobiecych. Spośród wszystkich gatunków filmowych to właśnie horror ze swoją umiejętnością wyrażania powszechnie rozpowszechnionych lęków, najlepiej odnajduje się w atmosferze kulturowego przesilenia związanego z niepewnością bytu, destabilizacją aksjologicznego porządku czy poczuciem zagubienia jednostki w świecie. Taka elastyczność czyni ze współczesnego kina grozy doskonałe narzędzie do obserwowania i analizowania zjawisk czy procesów socjologicznych. Na podstawie krótkiej analizy historycznej oraz omówieniu kilku wybranych przeze mnie przykładów widać wyraźnie, że obraz kobiet w horrorze doskonale współgra ze światopoglądem obowiązującym w momencie powstawania danego dzieła. Współczesne kino grozy przestało być gatunkiem, w którym kobiety pełnią jedynie rolę ozdobnika czy obiektu westchnień, który trzeba ratować z opresji. Aktorki mają możliwość nie tylko prezentowania swego atrakcyjnego ciała, ale dodatkowo mogą wykazać się talentem, ponieważ niejednokrotnie przypadają im w udziale postacie znacznie ciekawsze i bardziej złożone niż ich męskim odpowiednikom. Można nawet stwierdzić, że (między innymi dzięki feminizmowi) w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat horror stał się kobieto-centryczny, ponieważ to właśnie kobiety znalazły się w centrum zainteresowania twórców.
Słowa kluczowe:
kobieta, horror, role społeczne, feminizmBibliografia
Wydawnictwa zwarte
Biskind P. (1998), Easy Riders, Raging Bulls: How the Sex, Drugs and Rock and Roll Generation Saved Hollywood. Simon & Schuster, New York.
Carroll N. (2005), Filozofia horroru albo Paradoksy uczuć, tłum. Mirosław Przylipiak, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Clover C. (1992), Men, Women, and Chain Saws: Gender in the Modern Horror Film, Princeton University Press, Princeton.
Has-Tokarz A. (2011), Horror w literaturze współczesnej i filmie, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Izdebska A. (2001), Kobiety w labiryncie: bohaterki filmów gotyckich, w: Gender-Film-Media, red. E H. Oleksy i E. Ostrowska, Rabid, Kraków 2001.
Kamińska M. (2016), Upiór w kamerze. Zarys kulturowej historii kina grozy, Galeria Miejska Arsenał, Poznań.
Kerswell J.A (2010), Teenage Wasteland. The Slasher Movie Uncut, New Holland Publishers Ltd, London.
Kolasińska I. (1998), Kiedy spojrzenie Gorgony budzi upiory... - horror filmowy i jego widz [w] Kino gatunków: Wczoraj i dziś, red. K. Loska, Rabid, Kraków.
Lovecraft H.P. (2008), Nadnaturalny horror w literaturze, przekład A. Ledwożyw, Ł. M. Pogoda, R. Lipski, Fantasmagoricon, Warszawa.
Mank G. W. (1999), Women in Horror Films, 1930s., McFarland, Jefferson.
Mulvey L. (1992) Przyjemność wzrokowa a kino narracyjne, w: Panorama współczesnej myśli filmowej, A. Helman (red.), Universitas, Kraków.
Post-Theory: Reconstructing Film Studies, D. Bordwell, N. Carroll (ed.) (1996), University of Wisconsin Press, Madison.
Reed J. (2000), The New Avengers: Feminism, Feminity and the Rape-Revenge Cycle, Manchester University Press, Manchester.
Artykuły internetowe
Bechdeltest.com [online], Dostępny pod adresem: https://bechdeltest.com/ (dostęp 23.06.2019).
Blakeley K. (2010), Women In Horror Films, Forbes. Dostępny pod adresem: https://www.forbes.com/2010/08/26/horror-films-actresses-hollywood-forbes-woman-time-female-audiences.html#3123c991718c (dostęp 23.06.2019).
Cosslett R. L. (2019), From Baba Yaga to Hermione Granger: why we're spellbound by 'witcherature', Guardian. Dostępny pod adresem: https://www.theguardian.com/books/2019/aug/12/dark-charms-why-writers-are-spellbound-by-witches? (dostęp 13.08.2019).
Gajek I. (2010), Niewiasta słowem i czynem silna – obraz kobiety w horrorze zachodnim końca XX i początku XXI wieku, Horror Online. Dostępny pod adresem: http://horror.com.pl/publicystyka/art.php?id=117 (dostęp 23.06.2019).
Geena Davis Inclusion Quotient. Dostępny pod adresem: https://seejane.org/wp-content/uploads/gdiq-reel-truth-women-arent-seen-or-heard-automated-analysis.pdf (dostęp 23.06.2019).
Gingrich P. (2014), What’s The Deal With Women In Horror Movies?, Ruthlessrevievs. Dostępny pod adresem: http://www.ruthlessreviews.com/22644/women-in-horror-movies/ (dostęp 23.06.2019).
Horror, Wikipedia. Dostępny pod adresem: https://pl.wikipedia.org/wiki/Horror (dostęp 23.06.2019).
Madden C. (2013), The evolution of women in horror films, The Buzzsu. Dostępny pod adresem : https://thebuzzsu.com/2013/04/24/the-evolution-of-women-in-horror-films/ (dostęp 23.06.2019).
McNeely K. (2019), Women in Horror Month: Why Do We Love Horror?, Ihorror. Dostępny pod adresem: https://www.ihorror.com/women-in-horror-month-why-do-we-love-horror/ (dostęp 23.06.2019).
Payne R. (2012), Representation Of Women In The Horror Genre, Rebecca Payne A2 Media Blog. Dostępny pod adresem: https://ena2payner.blogspot.com/2012/12/representation-of-women-in-horror-genre.html (dostęp 23.06.2019).
Vasakova N., Horrory nakręcone przez kobiety, o których pewnie nie mieliście pojęcia , Vice. Dostępny pod adresem: https://i-d.vice.com/pl/article/gyjqq9/horrory-nakrecone-przez-kobiety-o-ktorych-pewnie-nie-mieliscie-pojecia. (dostęp 23.06.2019).
Walkiewicz M., Renesans Strachu, Dwutygodnik. Dostępny pod adresem: https://www.dwutygodnik.com/artykul/7973-renesans-strachu.html (dostęp 23.06.2019).
Younger B., Women in horror: Victims no more, The Conversation. Dostępny pod adresem: https://theconversation.com/women-in-horror-victims-no-more-78711 (dostęp 23.06.2019).
Uniwersytet w Białymstoku
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
