Retinoidy – właściwości i zastosowanie we współczesnej medycynie oraz kosmetologii
Marlena Marlena Matysek-Nawrocka
Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-6925-3960
Maria Bernat
Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie , PolskaAbstrakt
W artykule scharakteryzowana została grupa związków chemicznych określanych terminem „retinoidy”. Jest to grupa bardzo złożona, mająca szerokie zastosowanie w medycynie, ale również we współczesnej kosmetologii. Szczególnie interesujący jest ich wpływ na leczenie niektórych schorzeń dermatologicznych, zwłaszcza trądziku pospolitego i łuszczycy, jak również możliwość niwelowania objawów starzejącej się skóry. Decydując się na terapię retinoidami należy jednak mieć na względzie działania niepożądane, jakie mogą powodować, szczególnie w terapii ogólnoustrojowej oraz interakcje z innymi farmaceutykami, które również zostały opisane w pracy.
Słowa kluczowe:
retinoidy, pochodne witaminy A, kosmetologiaBibliografia
Bańkowski E. (2006), Biochemia. Podręcznik dla studentów studiów licencjackich i magisterskich. Wydawnictwo MedPharm Polska, Wrocław.
Bojarowicz H., Płowiec A., (2010), Wpływ witaminy A na kondycję skóry, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, nr 91(3), s. 352-356
Boryczka M., Pasker B., Sosada M., (2010), Retinoidy jako substancje czynne produktów leczniczych, kosmetyków i suplementów diety, „Farmaceutyczny Przegląd Naukowy”, nr 8, s. 8-16.
Bronikowska A., Wojnowska D. (2003), Zastosowanie retinoidów w dermatologii. „Nowa Medycyna”, nr 1, s. 9-15.
Czarnecka A., Tymicka J. (2005), Trądzik różowaty - postacie kliniczne i leczenie, „Postępy Dermatologii i Alergologii” nr 3, s. 156-160.
Dylewska-Grzelakowska J. (1999), Kosmetyka stosowana. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa.
Gryszczyńska A., Gryszczyńska B., Opala B. (2011), Karotenoidy. Naturalne źródła, biosynteza, wpływ na i organizm ludzki, „Postępy Fitoterapii”, nr 2, s. 127-143.
Heller E.H., Shiffman N. J. (1985), Synthetic retinoids in dermatology, “Canadian Medical Association Journal”, vol. 132, s. 1129-1136.
Hoffman E., Mielicki W.P. (2010), Kwas całkowicie trans-retinowy (ATRA) w prewencji i terapii nowotworów, „Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej”, nr 64, s. 284-290.
Janda K., Chwilkowska M. (2014), Trądzik pospolity – etiologia, klasyfikacja, leczenie, „Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej”, nr 60, s. 13-18.
Kaszuba A., Kisiel K., Uczniak S. (2009), Izotretinoina doustna w leczeniu różnych odmian klinicznych trądziku pospolitego, „Forum Medycyny Rodzinnej”, nr 4, s. 257-265.
Kurczewska U., Orszulak-Michalak D. (2003), Leki przeciwtrądzikowe do stosowania miejscowego, „Polish Journal of Cosmetology”, nr 1, s. 2-9.
Łuczkowska M., Żaba R. (2005), Łuszczyca, „Przewodnik Lekarza”, nr 7, s. 38-49.
Marona H., Gunia A., Pękala E. (2010), Retinoidy - rola w farmakoterapii w aspekcie komórkowego mechanizmu działania, „Terapia i Leki”, nr 3, s. 187-192.
Noszczyk M., Majewski S. (1993), Mechanizmy starzenia się skóry oraz zapobiegawcze działanie retinoidów. „Przegląd Dermatologiczny”, nr 5, s. 441-446.
Noszczyk M. (2000), Starzenie się skóry i jej kosmetyczna terapia. „Terapia”, nr 11, s. 40-42.
Pastuszka M., Kaszuba A. (2011), Acytretyna - systemowy retinoid stosowany w leczeniu łuszczycy - aktualny stan wiedzy, „Postępy Dermatologii i Alergologii”, nr 4, s. 293-301.
Pastuszka M., Kaszuba A. (2011), Rola miejscowych retinoidów w przeciwdziałaniu procesowi fotostarzenia się skóry, „Dermatologia Praktyczna”, nr 4, s. 60 – 63.
Placek W., Romańska-Gocka K., Grzanka A. (2011), Leczenie miejscowe trądziku, „Przegląd Dermatologiczny”, nr 5, s. 442-448.
Romańska-Gocka K. (2009), Farmakoterapia łuszczycy, „Terapia i Leki”, nr 9, s. 647-654.
Sieradzan-Skrzetuska R. (2004), Suplementacja wybranych składników pokarmowych a fotostarzenie się skóry, „Polish Journal of Cosmetology”, nr 1, s. 27-35.
Stachurska E. , Ratajska A. (2011), Retinoidy – ich metabolity, działanie i rola w rozwoju serca, Postępy Biochemii, nr 4, s. 381-391.
Staniaszek K., Goździcka-Józefiak A. (2008), Wpływ beta-karotenu, retinoidów i receptorów retinoidowych na poliferację i transformację nowotworową komórek, „Biotechnologia”, nr 3, s. 28-45.
Wojnowska D. (2011), Kosmeceutyki w pielęgnacji skóry kobiet w okresie menopauzalnym, „Przegląd Menopauzalny”, nr 4, s. 338–342 .
Zając A., Gorczyca M. (2009), Chemia Leków. Podręcznik dla studentów farmacji i farmaceutów. Warszawa, wydanie III uaktualnione i rozszerzone, Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Żaba R. (2006), Bezpieczeństwo stosowania retinoidów, „Postępy Dermatologii i Alergologii”, nr 4, s. 161–174.
Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie https://orcid.org/0000-0001-6925-3960
Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
