The concept of ethos and its important elements - implications for nursing

Krystyna Szpak-Lipińska

Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie , Poland

Emilia Lipińska





Abstract

The modern social world is a complex reality. One of the ways to learn about it is to study and analyze the ethos of individual social groups. Intellectual interest in the concept of ethos may be related to, among others with social problems specific to modern highly developed societies.
The concept of ethos includes descriptive, evaluative and normative content. There is a close relationship between ethos and professional ethics. One of the significant roles of man determining his way of life is the professional role by which he fulfills social functions related to social expectations. Professional work is one of the factors shaping human ethos.
The possibility of researching various aspects of social life by analyzing the content of the ethos concept justifies interest in this issue. However, it requires
a detailed definition, especially since there is no uniform term of the concept. When starting work on specific ethos, most researchers propose their own definitions of the ethos concept to avoid misunderstandings and ambiguities. Referring to the theoretical considerations of M. Ossowska, T. Szawiel, S. Witek, J. Mariański, W. L. Sokołowski, the authors present the concept of ethos in terms of sociology and its constitutive elements.

Keywords:

ethos, nurses’ ethos, morality, values, norms and normative system, lifestyle, nursing

Arystoteles. (1982), Etyka Nikomachejska, Tł. D. Gromska, Warszawa.

Goćkowski J. (1998), Ethos w perspektywie sporu o ład i nieład w życiu zbiorowym, w: Rozważania o tradycji i etosie, red. J. Goćkowski, J. Bartodziej, Kraków.

Bauman Z. (1999), Działanie społeczne, w: Encyklopedia socjologii, red. W. Kwaśniewicz, t. I, Warszawa s. 158–164.

Brykczyńska M. (1996), Problemy etyczne w pracach badawczych pielęgniarek pediatrycznych, w: Pielęgniarstwo pediatryczne. Zagadnienia etyczne, red. M. Brykczyńska, Warszawa.

Chłap Z. (1997), Korzenie etyki chrześcijańskiej w medycynie, w: Spotkania z bioetyką, red. Z. Chłap, R. Kuligowski, J. Norkowski, A. Liwak, K. Stach, Kielce.

Fedyszak-Radziejowska B. (1992), Etos pracy rolnika. Modele społeczne a rzeczywistość, Warszawa.

Goćkowski J. (1990), Ethos profesjonalny ludzi nauki, w: Socjologia nauki. Zarys problematyki, red. Z. Krawczyk, Warszawa.

Goćkowski J. (1993), Perspektywa ethosowa w socjologii nauki, w: Modele nauki, red. J. Goćkowski., M. Sikowa. Poznań, s. 201-225.

Goćkowski J., Hołowiecka L., (1981), Etos profesjonalny uczonych, „Etyka” nr 19, s. 157 – 181.

Grad J. (1987), Etos, w: Słownik etnologiczny. Pojęcia ogólne, red. Z. Staszczak. Warszawa – Poznań.

Herbut J. (1997), Etos, w: Leksykon filozofii klasycznej, red. J. Herbut, Lublin.

Juros H. (1985), Etos, w: Słownik teologiczny, t. I, red. A. Zuberbier. Katowice.

Kojder A. (1999), Norma społeczna, w: Encyklopedia socjologii, t. II, red. W. Kwaśniewicz. Warszawa s. 336-346.

Kongres Pielęgniarek Polskich IV, (1998), Referaty, Busko – Zdrój.

Kongres Pielęgniarek Polskich V, (2000), Doceniając Przeszłość – planujemy przyszłość, Busko – Zdrój.

Kongres Pielęgniarek Polskich VI, (2002), Pielęgniarstwo w nowej erze, Busko – Zdrój.

Kwieciński Z. (2000), Etos środowiska akademickiego pedagogów. Patologia czy rozwój? w: Etos edukacji w XXI wieku, red. I. Wojnar, Elipsa, Warszawa.

Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych (1983), Warszawa.

Mariański J. (1994), Etos pracy bezrobotnych (raport z badań empirycznych), Lublin.

Mariański J. (1989), Wprowadzenie do socjologii moralności, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.

Mariański J., Zdaniewicz W. (1991), Wartości religijne i moralne młodych Polaków (raport z badań ogólnopolskich), Wydawnictwo Pallottinum, Warszawa.

Nawrocka A. (2009), Etos pielęgniarek w aspekcie historycznym, „Annales Academiae Medicae Silesiensis nr 2, s.59-72

Olechnicki K., Załęcki P. (1997), Słownik socjologiczny, Toruń.

Ossowska M. (1973), Ethos rycerski i jego odmiany, Warszawa.

Ossowska M. (1986), Etos rycerski i jego odmiany, Warszawa.

Ossowska M. (1986), Socjologia moralności. Zarys zagadnień, Warszawa.

Pacholski M., Słaboń A. (1997), Słownik pojęć socjologicznych, Kraków, s. 36-39.

Parsons T. (1972), Szkice z teorii socjologicznej. Tł. A. Bentkowska, Warszawa.

Pękala J. (2015), Etos współczesnego nauczyciela w opinii nauczycieli i rodziców, „Forum Pedagogiczne” nr 1, s. 99 -118.

Piwowarski W. (1993), ABC Katolickiej Nauki Społecznej, Pelplin.

Pielęgniarstwo na przełomie tysiącleci. Streszczenia, (2000), Lublin.;

Pielęgniarstwo we współczesnej medycynie. Materiały zjazdowe. (2000), Białystok.

Podgórecki A. (1978), Jacy jesteśmy? Społeczeństwo polskie w świetle badań i prognoz, „Odra” nr 6, s. 9 – 16.

Robotycki Cz. (1998), Ethos jako kategoria opisowa, w: Rozważania o tradycji i etosie, red. J. Goćkowski, J. Bartodziej, Kraków.

Rusiecki M. (2000), Etos nauczycielski, „Wychowawca” nr 2, s. 6 – 7.

Słownik etyczny, (1990), red. S. Jedynak, Lublin.

Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, (1987), red. Z. Staszczak, Warszawa – Poznań.

Sokołowski W. I. (1979), Ethos – próba analizy pojęcia, „Kultura i Społeczeństwo” nr 1 – 2, s. 317-335.

Styl życia. Przemiany we współczesnej Polsce, (1978), red. A. Siciński. Warszawa.

Szawiel T. (1991), Etos i szansa, „Kultura i Społeczeństwo” nr 2, s. 111 –122.

Szawiel T. (1998), Etos. w: Encyklopedia socjologii, t. I, red. W. Kwaśniewicz. Warszawa, s. 202-203.

Szawiel T. (1982), Struktura społeczna i postawy a grupy ethosowe (o możliwościach ewolucji społecznej), „Studia Socjologiczne” nr 1 – 2, s. 171.

Święcicki A. (1977), Z badań nad stanem polskiego etosu, w: Teologia moralna w obliczu aktualnego stanu etosu polskiego, Kraków, s. 17-45.

Tarczyński A. (1993), Ethos, w: Słownik katolickiej nauki społecznej, red. W. Piwowarski. Warszawa, s. 48.

Tarczyński A. (1988), Pojęcie ethosu w pismach Marii Ossowskiej, „O ład moralny” nr 1 – 2, s. 102 – 107.

Tarkowski A. (1987), Etos, „Studia Polonijne”.

Tierney.J. (1998), Badania naukowe w pielęgniarstwie europejskim, „Biuletyn ZGPTP” nr 2.

Tischner J. (1976), Marksizm a teoria osobowości, „Znak” nr 5, s. 651-666.

Tischner J. (1980), Myślenie o etosie społecznym, „Znak“ nr 3.

Tischner J. (1992), Etyka solidarności oraz homo sovieticus, Wydawnictwo Znak, Kraków.

Tischner J. (1994), Myślenie według wartości, Wydawnictwo Znak, Kraków.

Tischner J. (2000), Świat ludzkiej nadziei, Wydawnictwo Znak, Kraków.

Weber M. (1994) Etyka protestancka a duch kapitalizmu, Tł. J. Miziński, Lublin.

Wesołowski W. (1995), Procesy krasotwórcze w teoretycznej perspektywie, w: Ludzie i instytucje. Stawanie się ładu społecznego, Pamiętnik XI Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego, t. I, Lublin.

Witek S. (1987), Etos Polaka w świetle historii, „Studia Polonijne” nr 11.

Witek S. (1983), Ethos, w: Encyklopedia katolicka. t. IV, red. R. Łukaszczyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz. Lublin.

Wrońska I., Mariański J. (1999), Wartości życiowe młodzieży (na przykładzie szkół pielęgniarskich), Lublin.

Wyrzykowska M. (1998), Humanizm w pracy pielęgniarek, w: IV Kongres Pielęgniarek Polskich. Referaty. Busko – Zdrój.


Published
2020-10-01


Szpak-Lipińska, K., & Lipińska, E. (2020). Pojęcie etosu i jego istotne elementy – implikacje dla pielęgniarstwa. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Nauk Społecznych Z Siedzibą W Lublinie, 9(1), 167–184. Retrieved from https://czasopisma.kul.pl/index.php/zns/article/view/14813

Krystyna Szpak-Lipińska 
Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie
Emilia Lipińska 



Most read articles by the same author(s)