Prywatna dyskryminacja ze względu na orientację seksualną w relacjach cywilnoprawnych. Perspektywa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Łukasz Mirocha
Abstrakt
Artykuł poświęcony jest problemowi prywatnej dyskryminacji ze względu na orientację seksualną w relacjach cywilnoprawnych. Punktem wyjścia rozważań jest orzeczenie Sądu Rejonowego w Łodzi dotyczące odmowy wykonania usługi na rzecz fundacji promującej prawa społeczności LGBT. Problem ten analizowany jest z perspektywy orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Autor wyjaśnia w jaki sposób możliwe jest, że Trybunał dotyka kwestii relacji cywilnoprawnych, mimo że prawa człowieka w klasycznym ujęciu odnosiły się do relacji jednostka-państwo. Przedstawiona zostaje argumentacja na rzecz tezy, że zakaz prywatnej dyskryminacji może być ograniczany z uwagi na wolność sumienia i religii stron stosunku cywilnoprawnego.
Słowa kluczowe:
prywatna dyskryminacja, horyzontalny efekt praw człowieka, homoseksualizm, Drittwirkung, Europejski Trybunał Praw człowieka, wolność sumienia i religiiBibliografia
Akandji-Kombe J.-F., Positive obligations under the European Convention on Human Rights. A guide to the implementation of the European Convention on Human Rights, Strasbourg 2007
Balcerzak M., Zakres ochrony życia seksualnego w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, [w:] C. Mik, K. Gałka (red.), Między wykładnią a tworzeniem prawa. Refleksje na tle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i międzynarodowych trybunałów karnych, Toruń 2011
Burek W., Klaus W., Definiowanie dyskryminacji w prawie polskim w świetle prawa Unii Europejskiej oraz prawa międzynarodowego, „Problemy współczesnego prawa międzynarodowego, europejskiego i porównawczego” vol. XI, 2013
Czepek J., Dylematy zobowiązań pozytywnych państwa w sferze homoseksualizmu na tle orzeczenia w sprawie Schalk i Kopf przeciwko Austrii, [w:] M. Balcerzak, T. Jasudowicz, J. Kapelańska-Pręgowska (red.), Europejska Konwencja Praw Człowieka i jej system kontrolny – perspektywa systemowa i orzecznicza, Toruń 2011
de Schutter O., The Prohibition of Discrimination under European Human Rights Law. Relevance for the EU non-discrimination directives – an update, Luxembourg 2011
Domagała P., Granice interpretacji prawa do zawarcia małżeństwa w art. 12 EKPC – Schalk i Kopf przeciwko Austrii (wyrok ETPC z 24.06.2010 r.), [w:] M. Balcerzak, T. Jasudowicz, J. Kapelańska-
Pręgowska (red.), Europejska Konwencja Praw Człowieka i jej system kontrolny – perspektywa systemowa i orzecznicza, Toruń 2011
Edel F., Case law of the European Court of Human Rights relating to discrimination on grounds of sexual orientation or gender identity, Strasbourg 2015
Gronowska B., Jasudowicz T., Balcerzak M., Lubiszewski M., Mizerski R., Prawa człowieka i ich ochrona, Toruń 2010
Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności Tom I. Komentarz do artykułów 1-18, L. Garlicki (red.), Warszawa 2010
Łączkowska M., Związki osób tej samej płci w świetle prawa polskiego, „Prawo wobec wyzwań współczesności” tom III, 2006
Maroń G., Publiczna krytyka homoseksualizmu jako realizacja konstytucyjnej wolności słowa w świetle orzecznictwa sądów USA, „Forum prawnicze”, nr 6(32)/2015
Marshall W.P., Smith, Christian Legal Society, and Speech-Based Claims for Religious Exemptions from Neutral Laws of General Applicability, “Cardozo Law Review” vol. 32/2011
McGoldrick D., The Development and Status of Sexual Orientation Discrimination under International Human Rights Law, “Human Rights Law Review” vol. 16, no. 4, 2016
Mik C., Teoria obowiązków pozytywnych państw-stron traktatów w dziedzinie praw człowieka na przykładzie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, [w:] J. Białocerkiewicz, M. Balcerzak, A. Czeczko-
Durlak (red.), Księga jubileuszowa profesora Tadeusza Jasudowicza, Toruń 2004
Morawski L., Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 2012
Nowicki M., Wokół Konwencji Europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Warszawa 2010
Paprocka A., Budowanie tożsamości europejskiej w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, „Państwo i Prawo”, zeszyt 12 (826), grudzień 2014
Skwara B., Poziome obowiązywanie praw człowieka w świetle Konstytucji RP, „Homines Hominibus” nr 1(5) 2009
Sobczak W., Wolność myśli, sumienia i religii. Poszukiwanie standardu europejskiego, Toruń 2013
Soniewicka M., Granice sprawiedliwości, sprawiedliwość ponad granicami, Warszawa 2010
Staiano F., (In)Comparable Situations: Same-Sex Couples’ Right to Marriage in European Case Law, “Federalismi.it” 6/2017
Stanulewicz M., Zboczenie a może prawidłowość? Kilka uwag o postrzeganiu homoseksualizmu w historii Europy, „Prawo wobec wyzwań współczesności” tom III, 2006
Stern M.D., Liberty v. Equality; Equality v. Liberty, “Northwestern Journal of Law and Social Policy”, vol. 5:2, 2010
Szahaj A., M.N. Jakubowski, Filozofia polityki, Warszawa 2006
Urbańczyk M., Prawo do prywatności w myśli wybranych filozofów liberalnych, „Prawo wobec wyzwań współczesności” tom IV, 2007
van der Schyff G., Classifying the Limitation of the Right to Education in the First Protocol to the European Convention, „International Journal for Education Law and Policy”, vol. 2, issue 1-2, 2006
Wiśniewski A., Protokół 15 do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, „Gdańskie Studia Prawnicze”, Tom XXXII, 2014
Wróblewska I., Poziome działanie praw jednostki jako rozwiązanie ustrojowe, „Przegląd prawa konstytucyjnego” 1 (17)2014
Licencja
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
