Od spełnienia cielesnego do pełni duchowej. Rodzaje i funkcje anagnoryzmu w Uczcie Babette Karen Blixen

Dorota SAMBORSKA-KUKUĆ

Zakład Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski, Instytut Filologii Polskiej i Logopedii, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Łódzki, ul. Pomorska 171/173, 90-236 Łódź , Polska

Abstrakt

W artykule podejmuje się eksplikację niedostrzeżonego dotąd zagadnienia uobecniania się kategorii anagnoryzmu w noweli Karen Blixen Uczta Babette. Analiza tego arcydzieła dokonana po kątem rekognicji (wewnętrznych i zewnętrznych) pozwoliła na wyodrębnienie trzech rodzajów anagnoryzmu i określenie ich celu i funkcji: po pierwsze, anagnoryzmu zmysłowego, związanego z pamięcią smaków; po drugie, anagnoryzmu personalnego, czyli ujawnienia tożsamości protagonistki; po trzecie, anagnoryzmu metafizycznego, będącego skutkiem iluminacji osiągniętej dzięki uczestnictwu w cudzie uczty i przebudzeniu do „nowego życia”. Pierwsze rozpoznanie staje się udziałem generała Löwenhielma, drugim jest autodemaskacja Babette Hersant, trzecie zaś odnosi się do wszystkich bohaterów utworu.

Słowa kluczowe:

Karen Blixen, Uczta Babette, anagnoryzm