Pamięć i zapomnienie o arcydziełach. Przypadek Josepha Malègue’a

Marcin KĘPIŃSKI

Zakład Antropologii Kulturowej, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Uniwersytet Łódzki, ul. Lindleya 3/5, 90-131 Łódź , Polska
https://orcid.org/0000-0003-4367-3224

Abstrakt

Zarówno kultura popularna, jak i współczesne kino hollywoodzkie mają za zadanie przede wszystkim służyć rozrywce. Badacz kultury powinien być daleki od doszukiwania się w nich ukrytych symboli, mitów i refleksów znaczeń rodem z odległej kultury tradycyjnej. Współczesne mitologie popularne nie reprezentują tego samego wzorca mitycznego, o którym pisał Eliade. Kultura popularna zbudowana jest z różnorakich wyobrażeń, zapożyczeń, cytatów i fragmentów znaczeń, poskładanych niczym patchwork. W mojej ocenie kino Darrena Aronofsky’ego pozostaje jednak czymś więcej niż rozrywką. Nie jest dowolnym zestawieniem elementów kultury popularnej i można w nim odnaleźć trop i motywy oraz symboliczny język odwiecznych mitów czy też archetypiczne postacie bohaterów. Celem artykułu jest analiza filmu Mother! Darrena Aronofsky’ego wykorzystująca kategorie gościnności, domu oraz związanej z nimi obcości (inności). W poszukiwaniu odpowiedzi na nurtujące go pytania reżyser – jako twórca ważnej kulturowo narracji – nawiązuje do toposów i tropów kulturowych mających swe źródła w kręgu mitów basenu Morza Śródziemnego oraz w tradycji judeochrześcijańskiej.

Słowa kluczowe:

transcendencja, kultura popularna, kino, mit, symbol, gościnność, dom