Przypadki zawiadują życiem. Próba lektury Przypadku Zuzanny Ginczanki

Roman BOBRYK

Instytut Językoznawstwa i Literaturoznawstwa, Wydział Nauk Humanistycznych, Uniwersytet w Siedlcach, ul. Żytnia 39, pok. 339, 08-110 Siedlce , Polska

Abstrakt

Artykuł jest próbą odczytania wiersza Przypadek Zuzanny Ginczanki. Utwór ten powstał na początku 1934 roku. Wyszedł zatem spod pióra niespełna siedemnastoletniej wówczas poetki. Wiersz ten może zostać odczytany jako przykład filozoficznej refleksji nad rolą przypadku w życiu człowieka. O losie obu jego bohaterek decyduje bowiem właśnie przypadek – miejsce i czas narodzin (jedna z bohaterek urodziła się w rodzinie bogatej, druga – w ubogiej). W artykule szczególną uwagę zwraca się na mechanizmy konstrukcyjne świata przedstawionego. Podstawową reguła kompozycyjną wiersza jest zasada symetrii – każda cecha i zdarzenie z życia jednej z bohaterek ma swój odpowiednik (zaprzeczenie) w opisie drugiej. Wiersz jest dowodem dojrzałości sądów, wnikliwości obserwacji i wrażliwości społecznej autorki oraz świadectwem jej umiejętności poetyckich.

Słowa kluczowe:

Zuzanna Ginczanka, przypadek, poezja polska dwudziestego wieku, poetyka,