„Rzeczy ludzkich siewka”. O przypadku w Sylorecie Wacława Potockiego

Agnieszka CZECHOWICZ

Katedra Historii Literatury Staropolskiej, Instytut Literaturoznawstwa, Wydział Nauk Humanistycznych, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin , Polska

Abstrakt

W artykule rozważany jest przypadek jako zarazem konieczny element konstrukcji fabuły wczesnonowożytnej epiki romansowej (nieoczekiwana komplikacja, nieprzewidziany splot okoliczności), jak i czynnik, dzięki któremu autor może rozwijać przekaz dydaktyczny swego dzieła. Rozważania te prowadzone są na przykładzie romansu Wacława Potockiego Syloret, w którym zauważyć można inspirację dziełem Boecjusza De consolatione philosophiae i zawartym w nim rozumieniem przypadków i odmian szczęścia jako narzędzia, przez które działa Boża opatrzność. W poemacie Potockiego ukazującym zmagania tytułowego bohatera z fortuną, przypadek okazuje się siłą, która wystawia na próbę jego stałość, ale prowadzi go także na drogę samopoznania.

Słowa kluczowe:

Wacław Potocki, romans, przypadek, fortuna, Opatrzność