Biskup i kuchmistrzyni. Kilka uwag na temat godności obywatela

Magdalena PIEKARA

Instytut Polonistyki, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Śląski, ul. Uniwersytecka 4, 40-045 Katowice , Polska

Abstrakt

Pretekstem do rozważań na temat godności obywatela (w rozumieniu Emmanuela Lévinasa) jest często ostatnio przytaczana anegdota (wydarzenie to nie miało miejsca), którą w powieści Dziedzictwo przedstawiła na podstawie dziewiętnastowiecznych wzmianek Zofia Kossak-Szczucka. Zachowania społeczne tuż przed wybuchem powstania styczniowego miały swoją dynamikę, spowodowane były nie tylko emocjami związanymi z protestami przeciwko zaborcom, lecz także podziałami wewnątrz społeczeństwa, których źródło stanowiły odmienne stanowiska w kwestii sposobów oporu.. W czasie, gdy w całej Europie toczyły się debaty na temat nowoczesnego pojęcia narodu (w artykule pojęcie to przywołane zostaje na podstawie rozważań Ernsta Renana i komentującego jego dzieło Erica Hobsbawma), wśród Polaków w rygorystyczny sposób kształtowały się wzory i postawy osobowe, a odstępstwo od wyznaczonych norm traktowano często jako zaprzaństwo czy zdradę interesów wspólnoty.

Słowa kluczowe:

Zygmunt Szczęsny Feliński, Lucyna Ćwierczakiewiczowa, godność, naród, wspólnota