Wartość nieoczekiwana. O Etiudzie f-moll z Trois Nouvelles Études Fryderyka Chopina

Silvia BRUNI

Abstrakt

Choć na co dzień zepchnięta na margines chopinowskiej spuścizny, Etiuda f-moll – pierwsza z Trois Nouvelles Études napisanych do zbioru dydaktycznego Méthode des Méthodes pour le Piano François Josepha Fétisa i Ignacego Moschelesa – to utwór, który zwraca uwagę emocjonalnie nasyconą, ciągłą, niespokojną narracją przestrzegającą strukturalnej logiki, i sięga swoją genezą okresu apogeum twórczości Fryderyka Chopina. Analiza utworu – od jego dydaktycznego przeznaczenia i uwypuklania zależności strukturalno-wyrazowych tkwiących w jego linearnej, polirytmicznej fakturze, poprzez fundamentalne aspekty wykonawcze, aż po recepcję i interpretację w świetle poetyki kompozytora – ujawnia kolejny przypadek przewagi walorów ekspresyjnych nad celem dydaktycznym. Etiuda f-moll należy do najoryginalniejszych i najbardziej intymnych obszarów dorobku kompozytorskiego Fryderyka Chopina. To przejmujący, egzystencjalny portret kompozytora odsłaniający nieocenioną perspektywę na estetyczną tożsamość Chopina oraz skłaniający do namysłu nad metafizycznym wymiarem muzyki.

Zakres źródeł, na podstawie którego zostanie sformułowany nowy sposób spojrzenia na tytułowy utwór, obejmuje niedawno odkrytą i udostępnioną w języku polskim korespondencję uczennicy Chopina Friederike Müller, dokumenty recepcji twórczości polskiego kompozytora, literaturę muzykologiczną poświęconą poetyce twórczości Chopinowskiej oraz refleksję estetyczno-filozoficzną dotyczącą ontologii dzieła muzycznego.