Doświadczenie moralne według Jacques’a Maritaina

Anna KRAJEWSKA

Katedra Etyki, Instytut Filozofii, Wydział Filozofii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin , Polska
https://orcid.org/0000-0003-2795-1263


Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie Jacques’a Maritaina koncepcji doświadczenia moralnego. Doświadczenie to ujawnia się, zdaniem francuskiego filozofa, przede wszystkim w przedświadomym, inklinacyjnym poznaniu wartości moralnych. Kategoria inklinacji odsyła do pojęcia celów natury ludzkiej. W każdym wyborze dobra moralnego implikowany jest wybór celu ostatecznego, czyli Boga. Maritain wskazuje, że cel ów odsłania się w bezpośrednim przeżyciu człowieka. Kolejna odmiana doświadczenia moralnego to doświadczenie powinności. W doświadczeniu tym Maritain kluczową rolę przypisuje poczuciu powinności moralnej, która łączy ontologiczny fakt (powinność jako formę rozumu) ze sferą świadomościową. Zamierzeniem analiz filozoficzno-etycznych Maritaina jest ukazanie koniecznego związku aspektu doświadczalnego i metafizycznego w konstytucji etyki. Maritainowska koncepcja doświadczenia moralnego budzi pewne zastrzeżenia. Uwagi krytyczne można wysunąć przede wszystkim wobec kategorii nieświadomego rozumu i nieświadomego poznania, mających stanowić naturalne źródło wiedzy o wartościach moralnych. Do istoty poznania należy bowiem jego świadomy i w jakimś stopniu rozumiejący charakter.

Słowa kluczowe:

doświadczenie moralne, wartość moralna, powinność moralna, cel ostateczny, nieświadomy rozum, poznanie inklinacyjne, metafizyka

Pobierz


Opublikowane
2021-09-26


KRAJEWSKA, A. (2021). Doświadczenie moralne według Jacques’a Maritaina. Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL, 34(1 (133). https://doi.org/10.12887/34-2021-1-133-16

Anna KRAJEWSKA 
Katedra Etyki, Instytut Filozofii, Wydział Filozofii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin https://orcid.org/0000-0003-2795-1263